Στην Αιτωλοακαρνανία και μόνο τον Δεκέμβριο του 2022 φονεύθηκαν με όπλο τέσσερα ζώα από τα «ξεπετάλωτα» που ζουν στο καταφύγιο άγριας ζωής του όρους Πεταλά

Δυστυχώς, το θέαμα των νεκρών ζώων είναι αρκετά σύνηθες στον κάμπο της Λεπενούς στην Αιτωλοακαρνανία. Ηδη τον τελευταίο μήνα του 2022 σκοτώθηκαν με κυνηγετικό όπλο τέσσερα εξ αυτών. Στην περιοχή και συγκεκριμένα στο όρος Πεταλά ζουν άγρια άλογα, «ξεπετάλωτα», σε αγέλες των 20-25 σε μια έκταση 300.000 στρεμμάτων, στην οποία παλαιότερα έβρισκαν καταφύγιο άγρια ζώα. «Στο πλούσιο ορεινό και υδάτινο περιβάλλον της Αιτωλοακαρνανίας ζει η αυτόχθονη φυλή των αλόγων της Πίνδου», εξηγεί στην «Κ» η Μαρία Πλέσσα, κοινωνιολόγος και φυτοτέχνης. Δεν υπάρχει επίσημη καταμέτρηση, εκτιμάται ωστόσο ότι τα 1.000 άλογα που ζούσαν προ 20ετίας έχουν σήμερα μειωθεί σε περίπου 200.

Τα «αναγριεμένα»
Για το πώς βρέθηκε το εν λόγω είδος εκεί οι απόψεις διίστανται. Αλλοι λένε ότι ζουν εκεί από αρχαιοτάτων χρόνων, άλλοι ότι κατέληξαν εκεί μετά τη δεκαετία του ’60, όταν έπαψαν να είναι χρήσιμα στους αγρότες της περιοχής. Φαίνεται, ωστόσο, ότι η αλήθεια βρίσκεται στη μέση: πολλά άλογα της εν λόγω φυλής εξημερώθηκαν από τους ανθρώπους, στην υπηρεσία των οποίων έζησαν για πολλές δεκαετίες· όταν οι άνθρωποι τα άφησαν να επιστρέψουν στη φύση, άρχισαν σταδιακά να ανακτούν τα χαρακτηριστικά τους, που δεν είχαν ποτέ διαγραφεί από το DNA τους. «Αυτά είναι τα περίφημα “αναγριεμένα” άλογα», διευκρινίζει η ίδια. «Ενώθηκαν σε ομάδες και έκτοτε ζουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον».

Εχοντας δε προσδόκιμο ζωής τα 20-25 χρόνια, προκύπτει ότι «τα περισσότερα από αυτά που βρίσκονται τώρα στο βουνό έχουν γεννηθεί ελεύθερα και πολλά προέρχονται και από ελεύθερους γονείς, ενώ προστίθενται σποραδικά και νέες αφίξεις προερχόμενες από τον “πολιτισμό”, με άτομα τα οποία ενσωματώνονται στην ελεύθερη παρέα». Μικρόσωμα, ανθεκτικά, ορεινού τύπου εκπροσωπούν ένα άριστο είδος ελληνικής πανίδας, διατηρώντας τα αρχέγονα γονιδιακά χαρακτηριστικά τους. Πρόκειται, επομένως, για ένα πολύτιμο γενετικό υλικό, κομμάτι της εθνικής και παγκόσμιας κληρονομιάς. Εξ ου και η επιβίωση και η ευημερία τους έχει ιδιαίτερη σημασία. «Δυστυχώς, όμως, οι πληθυσμοί αυτοί βαίνουν μειούμενοι». Οι «εχθροί» τους είναι πολλοί.

«Η μη εξεύρεση τροφής και νερού σε επαρκή ποσότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους έχει ως αποτέλεσμα να μην τρέφονται σωστά και να μην ενυδατώνονται», σημειώνει η ίδια, «και αυτό προκύπτει από την εξάντληση της οργανικής ουσίας του εδάφους, τη μόλυνση του υδροφόρου, τη φτωχή βλάστηση κ.ά., από τις συνέπειες δηλαδή της κλιματικής αλλαγής». Σοβαρά προβλήματα προκαλεί ταυτόχρονα και η υποβάθμιση του ενδιαιτήματος.

«Η μείωση συνδέεται άμεσα με την απώλεια των ενδιαιτημάτων λόγω της μόλυνσης που προκαλούν οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η εγκατάσταση ενός εργοστασίου ή η λειτουργία ενός ΧΥΤΑ». Η συρρίκνωση ωστόσο του αριθμού των άγριων αλόγων σχετίζεται με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, που στόχο έχουν τα ίδια – «την αιχμαλωσία, την πώληση και τη φυσική εξόντωση».

Ενοχλούνται οι αγρότες
Οι δολοφονίες άγριων αλόγων τα τελευταία εννέα χρόνια είναι πολύ συχνές στην Αιτωλοακαρνανία. «Φαίνεται ότι τα ζώα μην έχοντας τη δυνατότητα να σιτιστούν στο βουνό, κατεβαίνουν προς τα κάτω, αναζητώντας έτοιμη τροφή σε κήπους και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, εξαγριώνοντας τους αγρότες», αναφέρει. «Κατά την κάθοδό τους προς τον “πολιτισμό”, εύκολα μπορούν να εμπλακούν σε κάποιο τροχαίο ή να προκαλέσουν κυκλοφοριακή σύγχυση, καθώς οι νόμοι της πόλης τούς είναι άγνωστοι». Πώς μπορεί να αναχαιτιστεί το φαινόμενο; «Θα πρέπει να πραγματοποιηθούν σεμινάρια στα σχολεία από ειδήμονες που να εξηγήσουν σφαιρικά το θέμα, ώστε να γίνουν σαφείς οι παράγοντες που επιβαρύνουν την ευημερία των ζώων», προσθέτει.

Ιωάννα Φωτιάδη – kathimerini.gr