Καθαρή ενέργεια, εγχώρια, ανανεώσιμη και ανταγωνιστική. Ενέργεια που αποθηκεύεται, και γίνεται η δίοδος για τη μετάβαση σε έναν πλανήτη φιλικότερο προς το περιβάλλον. Μια επένδυση ανυπολόγιστης αξίας με ετήσια παραγωγή ενέργειας άνω των 800 GWh, που θέτει τις βάσεις για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας και την επίτευξη του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα έως το 2030.
Το έργο «Αντλησιοταμιευτικός Σταθμός Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Αμφιλοχία εγκατεστημένης ισχύος 680 MW», συνολικού ύψους επένδυσης άνω των 600 εκατ. ευρώ, αποτελεί το μεγαλύτερο έργο παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας στην Ελλάδα, έχει περάσει πλέον το τελευταίο διάστημα σε φάση υλοποίησης από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Όταν τεθεί σε λειτουργία, εντός της επόμενης τριετίας, θα αναβαθμίσει καθοριστικά το εγχώριο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής αλλά και το ενεργειακό μίγμα της Ελλάδας.
Κύριος στόχος του Έργου είναι η διασφάλιση ομαλής, ασφαλούς και αποδοτικής λειτουργίας του Ελληνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας, το οποίο αναμένεται να βρεθεί σε επείγουσα ανάγκη ύπαρξης υποδομών αποθήκευσης, υπό την πίεση της μαζικής διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας την επόμενη δεκαετία. Ανεξάρτητοι Μηχανικοί του έργου ανέλαβαν από κοινού ως Κοινοπραξία οι OMEK και AECOM.
Η αντλησιοταμίευση αφορά την πλέον δοκιμασμένη μέθοδο ενεργειακής αποθήκευσης, και αντιπροσωπεύει το 97% της αντίστοιχης παγκόσμιας. Βασισμένη στη σύγχρονη τεχνολογία, δίνει τη δυνατότητα μαζικής αποθήκευσης ενέργειας με χρόνο ζωής που υπερβαίνει τα 50 χρόνια. Κυρίως, όμως, αποτελεί υποδομή που συνεισφέρει σε υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, και δημιουργεί συνθήκες ενεργειακής απεξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα και τεχνολογίες.
Η αρχή της αντλησιοταμίευσης είναι απλή: όταν η παραγωγή ενέργειας είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση και η ενέργεια περισσεύει, αυτή αποθηκεύεται στον «άνω» ταμιευτήρα. Όταν η ζήτηση αυξάνει, οι αποθηκευμένοι όγκου νερού οδεύουν προς τον «κάτω» ταμιευτήρα και παράγουν υδροηλεκτρική ενέργεια.
Το σύστημα λειτουργεί πρακτικά σαν μια επαναφορτιζόμενη φυσική μπαταρία, παρέχοντας στη χώρα σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο από οικονομικής άποψης όσο και από τεχνικής και περιβαλλοντικής.
Αντικείμενο του Έργου
Το Έργο περιλαμβάνει την κατασκευή δύο νέων άνω εγκαταστάσεων στις τοποθεσίες Άγιος Γεώργιος και Πύργος, οι οποίες θα τροφοδοτούνται τόσο από εισρέουσες ποσότητες όγκων νερού, όσο και από την υπάρχουσα λίμνη Καστρακίου που θα λειτουργεί ως δεξαμενή χαμηλότερου υψομέτρου. Θα διαθέτει δύο ανεξάρτητους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το έργο επωφελείται από την κατάλληλη γεωμορφολογία της περιοχής, που διαμορφώνει σημαντικές υψομετρικές διαφορές στον κάτω και τους άνω ταμιευτήρες.
Οι κατασκευαστικές εργασίες της εγκατάστασης του Αγ. Γεωργίου περιλαμβάνουν τον άνω ταμιευτήρα τεχνητής λίμνης όγκου 5,00 εκατ. m3, που θα διαμορφωθεί από φράγμα ύψους 55 μέτρων, όγκου 620,000 m3, με το σύνολο των συνοδευτικών κατασκευών (έργα εκτροπής, υπερχειλιστής, εκκενωτής πυθμένα κλπ.), τις ανάντη κατασκευές προσαγωγής και φρέαρ θυροφραγμάτων ύψους 60 μ. κυκλική σήραγγα σκυροδέματος διαμέτρου 7,8 μ. και μήκους 2.037 μ., πύργο ανάπαλσης διαμέτρου 16 μ. και ύψους 93 μ. Θα περιλαμβάνει Σταθμό Παραγωγής και θα αποτελείται από τέσσερεις αναστρέψιμες μονάδες τύπου Francis κατακόρυφου άξονα, μέσης δυναμικότητας 496 MW για λειτουργία άντλησης και 460 MW για λειτουργία παραγωγής.
Οι κατασκευαστικές εργασίες της εγκατάστασης του Πύργου περιλαμβάνουν τον άνω ταμιευτήρα τεχνητής λίμνης όγκου 2,00 εκατ. m3, που θα διαμορφωθεί από φράγμα ύψους 56 μέτρων, όγκου 160,000 m3, με το σύνολο των συνοδευτικών κατασκευών (έργα εκτροπής, υπερχειλιστής, εκκενωτής πυθμένα κλπ.), τις ανάντη κατασκευές προσαγωγής και φρέαρ θυροφραγμάτων ύψους 44 μ. κυκλική σήραγγα σκυροδέματος διαμέτρου 5,0 μ. και μήκους 863 μ., πύργο ανάπαλσης διαμέτρου 12 μ. και ύψους 56 μ. Θα περιλαμβάνει Σταθμό Παραγωγής και θα αποτελείται από δύο αναστρέψιμες μονάδες τύπου Francis κατακόρυφου άξονα, μέσης δυναμικότητας 234 MW για λειτουργία άντλησης και 220 MW για λειτουργία παραγωγής.
Επιπροσθέτως περιλαμβάνονται και μία σειρά συνοδών έργων, που συνίστανται σε Αποθεσιοθαλάμους, Έργα Διασύνδεσης με δημιουργία νέων ΚΥΤ Αμφιλοχίας και Αχελώου, αναδιάταξη των εναέριων γραμμών μεταφοράς και δρόμοι πρόσβασης για λόγους προσπέλασης, αντιπυρικής θωράκισης καθώς και για την εξυπηρέτηση της δασοπολιτικής επιτήρησης της περιοχής και τον έλεγχο και προστασία του δασοθηραματικού πλούτου της περιοχής.
Οι σταθμοί θα διαθέτουν ένα απολύτως σύγχρονο σύστημα ελέγχου, παρακολούθησης και προστασίας, ώστε να λειτουργούν με αξιοπιστία, τηλεχειριζόμενοι και ικανοποιώντας πλήρως τις απαιτήσεις του Διαχειριστή Συστήματος, με την συνολική εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων να φθάνει τα 680 MW σε παραγωγή και τα 730 MW σε άντληση, με την παραγωγή ενέργειας να φτάνει τις 816 GWh σε ετήσια βάση. Στη φάση της κατασκευής αναμένεται να δημιουργηθούν περίπου 900 θέσεις εργασίας ενώ θα προκύψουν 60 μόνιμες θέσεις εργασίας κατά τη φάση λειτουργίας.
Η μεγάλη διαφορά αυτής της μονάδας από τα συμβατικά υδροηλεκτρικά έργα είναι ότι οι ποσότητες του νερού που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τη ροή από τον πάνω ταμιευτήρα προς τον κάτω, είναι δυνατόν με τη βοήθεια στροβιλοαντλιών να αντληθούν ξανά στον πάνω ταμιευτήρα και να επαναχρησιμοποιηθούν, αξιοποιώντας στο έπακρο το υδάτινο δυναμικό. Η άντληση γίνεται με χρήση ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
Όταν η ζήτηση αυξάνει, οι αποθηκευμένοι όγκοι νερού ελευθερώνονται προς τον κάτω ταμιευτήρα και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια προσφέροντας ευστάθεια στο σύστημα και συμβάλλοντας στην συγκράτηση του συνολικού κόστους διαθέσιμης ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι σχετικές μελέτες συγχρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα Connecting Europe Facility, ενώ μέρος του συνολικού κόστους (250 εκατ. ευρώ) της επένδυσης θα χρηματοδοτηθεί από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μετά τη θετική αξιολόγηση του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, φέρνοντας πιο κοντά την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ έως το 2030. Κι αυτό, γιατί το διασυνδεδεμένο δίκτυο αποκτά την απαιτούμενη ευελιξία και σταθερότητα για ασφαλή και αποδοτική μεταφορά και διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος. Με τους άμεσους χρόνους ανταπόκρισης του συστήματος, σε δεύτερο επίπεδο πραγματοποιείται βελτιστοποίηση της λειτουργίας των θερμικών Μονάδων, επιτυγχάνοντας χαμηλότερες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και παρατείνοντας τον χρόνο ζωής τους μέχρι την οριστική απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής. Οι τιμές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σταθεροποιούνται και ανταποκρίνονται άμεσα στις μεταβολές της ζήτησης, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται πια ένα βήμα πιο κοντά στην πολυπόθητη ενεργειακή αυτονομία και στην απεξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα.
Αντικείμενο του Ανεξάρτητου Μηχανικού
Η Κ/Ξ ΟΜΕΚ – AECOM που επιλέχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ως Ανεξάρτητος Μηχανικός, απαρτίζεται ως γνωστόν από εταιρείες τεράστιας εμπειρίας σε αντίστοιχες υπηρεσίες σε Μεγάλα και Εξειδικευμένα Έργα Υποδομών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο αντικείμενο του Ανεξάρτητου Μηχανικού περιλαμβάνονται οι παρακάτω σημαντικές αρμοδιότητες:
- Παρακολούθηση και πιστοποίηση του φυσικού αντικειμένου και του κόστους κατασκευής του ΣΑΗΕ Αμφιλοχίας, του εύλογου μέγιστου λειτουργικού κόστους του σταθμού, καθώς και παρακολούθηση της υλοποίησης του χρονοδιαγράμματος κατασκευής. Συμμετοχή στη Διαγωνιστική Διαδικασία για την ανάδειξη των Υπεργολάβων.
- Έκδοση Πιστοποιητικών ελέγχου των υποβαλλόμενων μελετών, βάσει διεθνών αρχών και πρότυπων προσαρμοσμένων στο συγκεκριμένο ιδιαίτερων απαιτήσεων τεχνογνωσίας αντικείμενο.
- Έλεγχο και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων ποιοτικού ελέγχου και βεβαίωσης ή μη της τήρησης του προϋπολογισμού και των οροσήμων του χρονοδιαγράμματος για την υλοποίηση του έργου.
- Διενέργεια προγραμματισμένων κατασκευαστικών επιθεωρήσεων, με επικέντρωση τόσο σε θέματα ποιοτικών ελέγχων, όσο και σε θέματα των εξειδικευμένων πεδίων των κατασκευαστικών αντικειμένων.
- Έκδοση Βεβαιώσεων Περαίωσης Εργασιών, με τις οποίες πιστοποιούνται οι δαπάνες που διενεργούνται από τον Κάτοχο του ΣΑΗΕ Αμφιλοχίας.
- Επαλήθευση της επιτυχούς ολοκλήρωσης και θέσης σε λειτουργία του σταθμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).
- Πιστοποίηση απολογιστικά της τελικής Συνολικής Κεφαλαιουχικής Δαπάνης Κατασκευής του ΣΑΗΕ Αμφιλοχίας κατά την κατάρτιση του Ρυθμιστικό Μητρώου Παγίων (ΡΜΠ) και της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης (ΡΠΒ).
Επόμενος στόχος, είναι η μετατροπή του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας μας σε φυσική μπαταρία για ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ευρώπη, δηλαδή σε περιφερειακό ενεργειακό παίκτη αξιώσεων. Ένας στόχος που είναι εφικτός μέσα από τη μεγάλη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει η αντλησιοταμίευση.
Νίκος Καραγιάννης – ypodomes.gr
