«Στα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου αυτή η γενναιότητα, η υψηλή ηθική ακεραιότητα και η αυταπάρνηση των Εξοδιτών, φαντάζουν ακατόρθωτες και δύσκολα εφικτές αξίες. Για αυτό το λόγο έχει τόσο μεγάλη σπουδαιότητα η Επέτειος των Διακοσίων Ετών. Μέσω αυτής (της Επετείου) θα αναδειχθούν στους πολίτες της πατρίδος μας οι διαχρονικοί πυλώνες του ανθρωπίνου πολιτισμού, που είναι η ελευθερία, η ειρήνη, η αξιοπρέπεια, η προσωπική τιμή, η παράδοση, η θρησκεία», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, κατά την Εκδήλωση Έναρξης του Επετειακού κύκλου των διακοσίων ετών (200) από την Ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου, που έλαβε χώρα στην εμβληματική αίθουσα της Παλαιάς Βουλής, στην Αθήνα, το απόγευμα της Δευτέρας 12 Μαΐου 2025.

Την εκδήλωση, διοργάνωσε και πραγματοποίησε ο Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου και σηματοδοτεί την έναρξη των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των διακοσίων (200) ετών από την Έξοδο της Φρουράς των Ελευθέρων Πολιορκημένων (1826-2026). Από πλευράς του Δήμου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, μίλησε ο Δήμαρχος κ. Σπυρίδων Διαμαντόπουλος, εκ μέρους της Κυβερνήσεως, ο Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Ιάσων Φωτήλας καθώς και η ερίτιμη κα Εριέττα Μινώτου, Πρόεδρος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα, από την Φιλαρμονική «Διονύσιος Σολωμός» της Ι. Π. Μεσολογγίου, ενώ την παρουσίαση του προγράμματος επιμελήθηκε ο κ. Νίκος Αλιάγας.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, κατά την ομιλία του στην επετειακή εκδήλωση, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Με ιδιαίτερη χαρά, παρευρίσκομαι σήμερα στην ιστορική αυτή αίθουσα για την επίσημη έναρξη του επετειακού κύκλου της Διακοσιοστής Επετείου (1826 – 2026) της Εξόδου της Ηρωικής Φρουράς του Μεσολογγίου.

Η Έξοδος των Ελευθέρων Πολιορκημένων από την πίκρα της σκλαβιάς αποτελεί ένα γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό. Η θυσία των Μεσολογγιτών συμβολίζει διαχρονικά τον αγώνα για ελευθερία και αυταπάρνηση. Η αγωνιστικότητα, η γενναιότητα και η αποφασιστικότητα των κατοίκων της πόλεως «ήχησε» σε ολόκληρο τον κόσμο, καθιστώντας το Μεσολόγγι «αθάνατο» στα χρονικά της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι με ανυπέρβλητη ανδρεία αγωνίστηκαν για το υπέρτατο αγαθό της Ειρήνης καθώς και για το διαρκές χρέος της υπερασπίσεως των πατριωτικών ιδανικών, με κάθε τίμημα! Η Ευρώπη της εποχής εκείνης έλαβε, μετά τα τραγικά γεγονότα της Εξόδου, το πανανθρώπινο μήνυμα της αξίας της Ελευθερίας, ως οντολογικής αρχής και ως στοιχείο της δημοκρατίας και του ανθρώπινου πολιτισμού.

Οι Μεσολογγίτες πρόγονοί μας, αντιστεκόμενοι ακαταπόνητα και σθεναρά έναντι του εχθρού, υλοποίησαν έμπρακτα το ρηθέν του Θουκυδίδη «το εύδαιμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον το εύψυχον», αναδεικνύοντας ως προτεραιότητα την αξιοπρέπειά τους, την τιμή τους, τα ιερά χώματα του τόπου τους, τον πολιτισμό τους και τις αξίες τους. Στα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου αυτή η γενναιότητα, η υψηλή ηθική ακεραιότητα και η αυταπάρνηση των Εξοδιτών, φαντάζουν ακατόρθωτες και δύσκολα εφικτές αξίες. Για αυτό το λόγο έχει τόσο μεγάλη σπουδαιότητα η Επέτειος των Διακοσίων Ετών. Μέσω αυτής (της Επετείου) θα αναδειχθούν στους πολίτες της πατρίδος μας οι διαχρονικοί πυλώνες του ανθρωπίνου πολιτισμού, που είναι η ελευθερία, η ειρήνη, η αξιοπρέπεια, η προσωπική τιμή, η παράδοση, η θρησκεία. Μία μικρή και άγνωστη πόλη του 1826 με την αυτοθυσία της, δίδαξε ιστορία και ήθος σε οικουμενικό επίπεδο.
Η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, με αίσθημα ιστορικής ευθύνης και χρέους, προς τους πεσόντες κατά την Ηρωική Έξοδο, κληρικούς και λαϊκούς αδελφούς μας, Έλληνες και Φιλέλληνες, ορίζει ως επετειακό το προσεχές έτος 2026, διοργανώνοντας, καθ΄όλη την διάρκειά του, λατρευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις, με την συμμετοχή των Ενοριών ,των Ιερών Μονών, των κατηχητικών σχολείων, των τομέων – φορέων και ιδρυμάτων που υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολή μας. Οι Επετειακές Εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν, με την χάρη του Θεού, την τετάρτη (4η) Ιανουαρίου 2026 με την Εναρκτήρια Εκδήλωση της παρουσίασης του Επετειακού Προγράμματος. Επίσης, έχει δρομολογηθεί η εκτύπωση επετειακών εκδόσεων, όπως το ημερολόγιο τσέπης της Ιεράς Μητροπόλεως, το κατηχητικό βοήθημα και το επετειακό πρόγραμμα με τις ετήσιες εκδηλώσεις με τίτλο: ‘’ Το Μεσολόγγι γιορτάζει ’’. Επιπροσθέτως, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, δια της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητας, θα διοργανώσει επιστημονικό συνέδριο για την Επέτειο των διακοσίων (200) ετών καθώς και μαθητικό διαγωνισμό, που θα λάβουν χώρα στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και τους διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κατά το διδακτικό έτος 2025-2026, προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί, επετειακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο : ‘’ Το καράβι της Λευτεριάς’’, με την συμμετοχή δημοτικών και γυμνασίων σχολείων του Νομού της Αιτωλοακαρνανίας. Τον Μάιο του 2026, θα έχουμε την χαρά να διοργανώσουμε την κεντρική εκδήλωση του επετειακού μας έτους. Ένα ορατόριο, μια λαϊκή όπερα, σε μουσική Ανδρέα Κατσιγιάννη, πάνω στους δρόμους της παράδοσης, ένα πρωτότυπο έργο που γράφεται για το Μεσολόγγι. Σε στίχους της καταξιωμένης στιχουργού κυρίας Λίνας Δημοπούλου, με τραγούδια που θα ερμηνεύσουν η Άλκιστης Πρωτοψάλτη και ο Μάριος Φραγκούλης με συνοδεία χορωδιών και με την συμμετοχή καταξιωμένων ηθοποιών και μουσικών και φυσικά με την καθοδήγηση και σκηνοθεσία της κυρίας Μιμής Ντενίση.

Όμως, το μέγιστο κατ΄εμέ γεγονός, είναι η έλευση της Ιεράς και Θαυματουργού Εικόνος της Υπεραγίας Θεοτόκου, του «Άξιον Εστί» από το Άγιον Όρος, στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Η μεταφορά της Εφεστίου Εικόνος του Πρωτάτου, από το Περιβόλι της Παναγίας, αποτέλεσε αίτημά μας, προς την Ιερά Κοινότητα του Αγιωνύμου Όρους Άθως, για να λαμπρύνει με την παρουσία Της, τις επετειακές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της κορυφαίας επετείου των 200 ετών (1826 – 2026) από την ηρωική Έξοδο της Φρουράς των Ελευθέρων Πολιορκημένων του Μεσολογγίου. Η Ιερά Κοινότητα αποφάσισε την μεταφορά της Ιεράς Εικόνος του «Άξιον Εστί», τον Μάιο του ερχομένου επετειακού έτους 2026 στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου και στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος.

Ας ευχηθούμε το επετειακό έτος 2026 να αποτελέσει ένα ιστορικό ορόσημο και έναν οδοδείκτη ήθους και αυταπαρνήσεως, άμιλλας και γενναιοψυχίας τόσο για την τοπική κοινωνία της Δυτικής Ελλάδος και του Μεσολογγίου, όσο και για την πατρίδα μας γενικότερα. Είθε να γίνει σημείο αναφοράς για πνευματικές, πολιτιστικές και πολιτικοκοινωνικές ανατάσεις και μια παρακαταθήκη πολιτισμού για τις επόμενες γενεές. Να καταστεί θεμέλιο εξωστρέφειας, με προοπτική το μέλλον. Ας επιδιώξουμε όλοι μαζί, ως ευγνώμονες απόγονοί τους, την προβολή της τοπικής μας ιστορίας σε όλον τον κόσμο. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να μιμηθούμε την ομοθυμία και την αποφασιστικότητα των προγόνων μας και να ενστερνιστούμε εν συνόλω, τα ιδανικά που πηγάζουν από το ένδοξο Μεσολόγγι, όπως η Ελευθερία, η Αυτοθυσία και η Αυταπάρνηση! Σας ευχαριστώ».