Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη σκιαγράφησε το κυβερνητικό σχέδιο για την στήριξη των καλλιτεχνών εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού.
Μιλώντας στο iefimerida και την δημοσιογράφο Κατερίνα Ι. Ανέστη, η υπουργός δήλωσε ότι θα συγκληθεί διυπουργική επιτροπή μαζί με τους υπουργούς Εργασίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης, μόλις δοθούν οι απαντήσεις από την Επιτροπή Υγείας. Παράλληλα δεσμεύεται ότι αυτό δεν θα είναι ένα καλοκαίρι χωρίς πολιτισμό – με δεδομένο ότι δεν θα υπάρξει μια αρνητική εξέλιξη στην πορεία της πανδημίας.
«Πολλοί καλλιτέχνες μου είπαν ότι αμέσως μετά το διάγγελμα του Πρωθυπουργού όπου αναφέρθηκε σε φεστιβάλ και συναυλίες, περίμεναν να ακούσουν και την υπουργό Πολιτισμού ή έστω κάποιον εκπρόσωπο του Υπουργείου Πολιτισμού να τους απευθύνεται. Αυτό πριν έρθει την Πέμπτη η νέα τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην τριτολογία του στη Βουλή», λέει η κα Μενδώνη.
Μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών και επαγγελματιών του χώρου του Πολιτισμού είχαν αντιδράσει μετά το διάγγελμα του Κυριάκου Μητσοτάκη την Τρίτη, όπου ο πρωθυπουργός είχε χαρακτηρίσει μάλλον απίθανη την διεξαγωγή φεστιβάλ και άλλων μαζικών πολιτιστικών εκδηλώσεων. Δύο ημέρες αργότερα, από το βήμα της Βουλής, είχε προαναγγείλει ότι εξετάζονται τρόποι στήριξης ακόμα και μέσω πόρων ΕΣΠΑ.
Η Λίνα Μενδώνη αναγνωρίζει πως στην ενημέρωση που ακολούθησε από τους έξι υφυπουργούς, «ελέγχθησαν κυρίως τεχνικής φύσης θέματα» αλλά προσθέτει πως «ίσως καλώς έλειψε» από εκείνη την ενημέρωση το κομμάτι του Πολιτισμού, καθώς χρειάζεται ένα «δικό του βήμα».
«Έφτασε και σε μένα ένα παράπονο -και όχι μόνο από τους καλλιτέχνες- γιατί είπε ο υφυπουργός Ανάπτυξης πότε θα ανοίξουν τα θερινά σινεμά και οι αρχαιολογικοί χώροι. Σωστά διατυπώθηκε αυτό το παράπονο, επαναλαμβάνω όμως ότι αυτή ήταν μια ενημέρωση τεχνικού τύπου. Ο Πολιτισμός είναι βέβαιο ότι έχει τεχνοκρατικές πτυχές και παραμέτρους, αλλά δεν πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε μόνο έτσι. Από την συγκεκριμένη συνέντευξη λοιπόν, ναι, έλλειψε ο Πολιτισμός, αλλά ίσως και καλώς έλειψε […] Γιατί ο Πολιτισμός θέλει ένα δικό του διακριτό βήμα που θα μιλήσεις σε μια διαφορετική γλώσσα. Ασφαλώς θα περιέχει τα τεχνοκρατικά θέματα, αλλά πρέπει να έχει ανθρωπιστικές αξίες και συναίσθημα. Ο υφυπουργός Ανάπτυξης που μίλησε για τα σινεμά τα ανέφερε ως επιχειρήσεις. Ο υφυπουργός που αναφέρθηκε στους αρχαιολογικούς χώρους είναι αρμόδιος για το συντονισμό της κυβέρνησης».
Απαντώντας σε ερώτηση για τους λόγους πως, ως τώρα, δεν έχει συγκεκριμενοποιηθεί τι μέλλει γενέσθαι στον χώρο του Πολιτισμού, όπως έχει γίνει για άλλους τομείς, η υπουργός απαντά ότι αυτό οφείλεται στο ότι ο Πολιτισμός είναι «ο κατεξοχήν δύσκολος τομέας».
«Είναι μάλλον απλό να πεις ότι ένα θέατρο δεν θα λειτουργήσει πλήρως, αλλά στο 30%, στο 40% ή στο 60%. Εκεί ξέρεις: εχεις τις θέσεις σου, θα αφήσεις τα κενά σου ή σειρά παρά σειρά στο οριζόντιο επίπεδο. Θα κρατήσεις στη σειρά εισιτηρίων την απόσταση δύο μέτρων, ανά άτομο. Μπορεί να είναι μακρά η ουρά, αλλά το αντιμετωπίζεις. Όμως μπορείς να αποφασίσεις αμέσως και χωρίς σκέψη, πώς μπορεί να γίνει μια πρόβα που απαιτεί σωματική επαφή; Πώς μπορείς να πεις αμέσως «α! αυτοί θα παίζουν πάντα με μάσκα»; Αυτό δεν μπορεί να γίνει πάντα. Μπορεί να διαφωνήσει ο σκηνοθέτης ή να αλλοιώνεται η φωνή του καλλιτέχνη. Στις ορχήστρες τα πνευστά πώς θα παίξουν; »
Τα ζητήματα αυτά ετέθησαν με τη σειρά τους στο υπουργείο Υγείας, λόγω της πολυπλοκότητάς τους. Χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Με ρώτησαν φίλοι καλλιτέχνες «πώς ξεκινάνε οι προπονήσεις στον αθλητισμό και δεν ξεκινάνε οι πρόβες;». Μα, και εκεί επιτρέπεται η ατομική προπόνηση. Μπορούν να είναι μαζί έξι ως οκτώ αθλητές, το πολύ. Κάπως έτσι πρέπει να προσαρμοστούμε και στις δικές μας παραστάσεις. Χρειαζόμαστε χρόνο. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε α-πολιτιστικό καλοκαίρι».
Εξελίξεις μέσα στην εβδομάδα
Η Λίνα Μενδώνη εκφράζει την ικανοποίησή της για την Επιστημονική Επιτροπή και τις επαφές με το υπουργείο Πολιτισμού. «Είναι γύρω στα 25 άτομα και είχα μαζί τους μια άκρως αναλυτική συζήτηση. Μάλιστα τους έδωσα και γραπτά τα ερωτήματά μας. Μην έχουμε την απαίτηση ένας κορυφαίος επιστήμονας άλλου κλάδου να γνωρίζει τις παραμέτρους που έχει ένας άλλος τομέας. Ηταν πράγματα που συνειδητοποιούσαν ότι είναι ζωτικά για τον Πολιτισμό τη στιγμή της συζήτησης. Ζήτησαν χρόνο να επεξεργαστούν τα αιτήματα και να μου απαντήσουν. Θεωρώ ιδιαίτερα τιμητικό ότι μέσα σε αυτή την επιτροπή υπάρχει μια ειδική υποεπιτροπή που θα εξετάσει αποκλειστικά τα ζητήματα του Πολιτισμού. Εχουν σκύψει πάνω σε αυτά τα θέματα και ασχολούνται μαζί τους. Καταλαβαίνουν ότι δεν μπορεί να πάψει να παράγεται Πολιτισμός, όμως προτεραιότητα παραμένει η ασφάλεια των ανθρώπων».
Όπως λέει ίδια, μόλις δοθούν οι απαντήσεις θα αρχίσει ο σχεδιασμός του χρονοδιαγράμματος και των πιθανών σεναρίων. Ξεκαραρίζει πάντως πως είναι δεδομένο ότι πολυμελή σχήματα δεν θα μπορούν να υπάρξουν. «Έχει γίνει ο σχεδιασμός ήδη από τους χειμερινούς μήνες από ιδιωτικούς και κρατικούς φορείς και τώρα πρέπει να αλλάξει. Δηλώσαμε από την αρχή στους κρατικούς μας φορείς ότι το 2020 δεν θα μειωθεί η επιχορήγησή τους, επειδή δεν θα υλοποιήσουν κάποια πράγματα».
Παραστάσεις προσαρμοσμένες στη νέα πραγματικότητα του κορωνοϊού
Διαβεβαιώνει πως θα λάβουν στο ακέραιο την επιχορήγησή τους, ώστε να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους στα νέα υγειονομικά δεδομένα. «Είναι δύσκολο, το γνωρίζω. Όμως οι καλλιτεχνικές διευθυντές μας είναι εξαιρετικού επιπέδου» αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο για «Covid-19 Free» παραστάσεις.
«Όταν έχεις τον χορό σε μια αρχαία τραγωδία, 20 άτομα για παράδειγμα, είναι δεδομένο ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα πάνω στη σκηνή. Δεν χωράνε, αν πρέπει να τηρηθεί η απόσταση των δύο μέτρων, εκτός αν μεγαλώσει η σκηνή. Πρέπει λοιπόν να εφεύρουν τρόπους που θα μειώσουν τον αριθμό των καλλιτεχνών, αλλά να τους χρησιμοποιήσουν σε δεύτερη, τρίτη, τέταρτη διανομή».
Αυτή τουλάχιστον είναι η οδηγία έχει ήδη δοθεί στους καλλιτεχνικούς διευθυντές και επεξεργάζονται λύσεις. «Εχουμε κάνει, μαζί με τον αρμόδιο γενικό γραμματέα, ήδη μια πρώτη κοινή τηλεδιάσκεψη με την Κατερίνα Ευαγγελάτου, τον Δημήτρη Λιγνάδη, τον Γιώργο Κουμεντάκη. Κάναμε και μια δεύτερη μόνο με το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και έχουμε προγραμματίσει έναν νέο κύκλο τηλεδιασκέψεων αμέσως μόλις έχουμε τα δεδομένα της επιτροπής του υπουργείου Υγείας μέσα στην εβδομάδα».
Η υπουργός προειδοποιεί ωστόσο ότι υπάρχει ένα ζήτημα με το ποσό που λαμβάνει το Φεστιβάλ από τα καζίνο. «Δεν θα φανεί η επίπτωση φέτος. Το 2021 θα την δούμε. Άρα φέτος το Φεστιβάλ θα έχει και αυτή την υποστήριξη». Άγνωστο ωστόσο παραμένει αν θα υπάρξει αποζημίωση για τις ξένες παραγωγές που είχε συμφωνήσει το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου: «Δεν γνωρίζω τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί. Όμως σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, που ξέρω, αποζημιώσεις δεν δίνονται λόγω της πανδημίας», δηλώνει η κα Μενδώνη διαβεβαιώνοντας ωστόσο πως θα καταβληθεί η μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την υποστήριξη των οικονομικά εφικτών λύσεων που θα βρουν οι καλλιτεχνικοί διευθυντές.
Τι θα γίνει με τις επιχορηγήσεις για το θέατρο και τον χορό
Εντός του Μαϊου θα ολοκληρωθεί η διαδικασία των ετήσιων επιχορηγήσεων ύψους περίπου 1 εκ. ευρώ, με τις οποίες το υπουργείο Πολιτισμού ενισχύει το θέατρο και τον χορό. «Ολοκληρώνεται τόσο γρήγορα λόγω των ειδικών συνθηκών». Επίσης, στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που δημοσιεύθηκε στις 13 Απριλίου, στο άρθρο 54, υπάρχει πρόβλεψη για δυνατότητα επιχορήγησης εντός του 2020 σε επιχειρήσεις άλλων μορφών πλην τον ΑΜΚΕ, που σήμερα χρηματοδοτεί το υπουργείο, και θα χρηματοδοτήσει και από το πακέτο των 15 εκ. «Με την ρύθμιση αυτή, μπορούμε να επιχορηγήσομε επιπλέον φυσικά πρόσωπα, αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση της έκδοσης κοινής απόφασης των υπουργών Πολιτισμού και Οικονομικών».
Η υπουργική απόφαση αναμένεται μέσα στον Μάιο και οι επιχορηγήσεις θα δοθούν ως το τέλος του έτους, αρκεί οι σχετικές αιτήσεις να έχουν κατατεθεί ως τις 30 Ιουνίου. Τα αποτελέσματα θα δημοσιευτούν τον Ιούλιο και σταδιακά θα αρχίσει η ροή αυτών των χρηματοδοτήσεων.
Τα ποσά που διατεθούν για θέατρο, χορό και μουσική είναι περίπου 2,5 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την υπουργό. «Δουλεύουμε για να συγκροτήσομε με τους εποπτευόμενους φορείς μας ένα πρόγραμμα κάποιων δεκάδων παραστάσεων μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους-παράλληλα με το δικό τους διακριτό πρόγραμμα- με μικρά σχήματα. Σε αυτά τα σχήματα θα μετέχουν κυρίως καλλιτέχνες από την ελεύθερη αγορά».
Όπως ξεκαθαρίζει η υπουργός, το υπουργείο Πολιτισμού δεν μπορεί να δώσει επιδόματα, όμως είναι η πρώτη φορά που δίνεται πακέτο 15εκ. ευρώ στον σύγχρονο πολιτισμό για αναπτυξιακές δράσεις της επόμενης μέρας, που δεν θα είναι εύκολη. Πρέπει από τώρα να την σκεφτόμαστε. Με τα χρήματα αυτά θα υποστηριχθεί η μουσική, το θέατρο, ο κινηματογράφος, ο χορός.
Η υπουργός σημειώνει πως οι συνολικές έξτρα επιχορηγήσεις υπολογίζονται από 750.000 ως 1 εκατομμύριο ευρώ. Η ίδια λέει ότι Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιχορηγήθηκε με 15.000 ευρώ περίπου για το πρόγραμμα «Χώροι».
Αναφερόμενη στην τριτολογία του πρωθυπουργού, η κα Μενδώνη τονίζει πως αυτό που είπε ο [ρωθυπουργός είναι ότι προσπαθούμε να «στήσουμε» ένα πρόγραμμα που θα αφορά στην ανεργία ειδικά των ανθρώπων του Πολιτισμού, που θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του τρέχοντος ΕΣΠΑ. «Ως το τέλος του χρόνου θα μπορέσουν να ενταχθούν».
Η Λίνα Μενδώνη μίλησε και για χρηματοδότηση των καλλιτεχνών για να ταξιδέψουν, «προκειμένου να βρουν τον χρόνο, την έμπνευση για να δημιουργήσουν. Και εδώ έχουμε ένα έλλειμμα. Οι καλλιτέχνες δύσκολα μπαίνουν στο καλούπι ενός ευρωπαϊκού προγράμματος, γι’ αυτό και η έναρξη λειτουργίας του Ακροπόλ καθίσταται σήμερα περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Για να υποβοηθηθούν, να υποστηριχθούν οι δημιουργοί».
Αυτή τη στιγμή περιμένουμε να βγει το τελικό πρόγραμμα στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το υπουργείο Πολιτισμού ενημερώνει σχετικά. Η εμπειρία μου στη διαχείριση ΕΣΠΑ δείχνει ότι οι καλλιτέχνες έχουν μια δυσκολία να προσαρμοστούν στα «κουτάκια» αυτών των προγραμμάτων, γιατί έχουν τεράστιες τεχνικού τύπου απαιτήσεις. Βασικός άξονας του Ακροπόλ θα είναι η επιβοήθηση του δημιουργικού τομέα στο να πληροφορείται έγκαιρα και στο να καταρτίζει έγκυρα προτάσεις για να διεκδικεί ευρωπαϊκούς πόρους και να εξοικειωθεί με τα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Θα εξαρτηθεί από το πώς θα πάνε τα πράγματα στο τέλος Μαϊου. Εχουμε έναν προγραμματισμό για τα μέσα Ιουνίου. Όμως και πάλι πρέπει να έχουμε μια αποτίμηση του πρώτου δεκαπενθήμερου, αρχίζοντας από τη Δευτέρα 4 του μηνός. Το ΤΑΠΑ και το υπουργείο Πολιτισμού ταυτόχρονα ετοιμαζόμαστε για όλα τα μέτρα ασφαλείας, πχ τα πλεξιγκλάς που θα χρειαστούν. Το ΤΑΠΑ θα καλύψει τα εκδοτήρια εισιτηρίων και τα πωλητήρια, το υπουργείο άλλες ανάγκες.
Πηγή: lifo.gr
