Γράφει ο Νίκος Θεοδ. Μήτσης
Ως γνωστόν η Τρίτη Εθνική των Ελλήνων Συνέλευση ή πιο απλά Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (19 Μαρτίου – 5 Μαΐου 1827), που πραγματοποιήθηκε μετά από την αναβολή της Συνέλευσης της Επιδαύρου (6 -16 Απρ.1826) η οποία είχε διακοπεί λόγω πολεμικών γεγονότων ( Έξοδος του Μεσολογγίου 10 Απρ.1826) και της εν Ερμιόνη (19 Μαρτ.-5 Μαΐου 1827) που και σ’ αυτή υπήρχαν διαφωνίες και δεν είχε πληρότητα παραστατών, συνήλθε τελικά στην Τροιζήνα του Πόρου με σκοπό την ολοκλήρωση των εργασιών αυτής της Επιδαύρου που είχε διακοπεί όπως προείπαμε λόγω πολεμικών γεγονότων. Τη Συνέλευση αυτή στην Τροιζήνα την απάρτιζαν 225 πληρεξούσιοι βουλευτές απ’ όλη την Ελλάδα με πρόεδρο τον Γεώργιο Σισίνη και γραμματέα τον ΝικόλαοΣπηλιάδηκαι εξέδωσε συνολικά 24 ψηφίσματα.
Tο κυριότερο από αυτά τα ψηφίσματα ήταν ότι συνέταξε και επικύρωσε τον πρώτο οριστικό καταστατικό χάρτη της Ελλάδος, το Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος.
Επίσης η Συνέλευση της Τροιζήνας με το ψήφισμα ΣΤ΄ (3 Απριλίου 1827) εξέλεξε ως πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Αντ. Καποδίστρια και με τα ψηφίσματα Ε΄ (27 Μαρτίου) και Ζ΄ (3 Απριλίου) εξέλεξε επίσης τους : Τόμας Κόχραν ως αρχηγό των ναυτικών ελληνικών δυνάμεων στη θέση του Ανδρέα Μιαούλη και , τον ΡίχαρντΤσώρτς αρχηγό απασών των κατά την Ελλάδα στρατιωτικών δυνάμεων στη θέση του Γεωργίου Καραϊσκάκη.
Μάλιστα για τον Τόμας Κόχραν οι εγγυήτριες τότε δυνάμεις ( Ρωσία , Αγγλία , Γαλλία) έπεισαν την ελληνική αντιπροσωπεία να υπογράψει συμβόλαιο μαζί του, σύμφωνα με το οποίο θα εισέπραττε αμοιβή 57.000 λιρών Αγγλίας. Ο Κόχραν δέχτηκε την πρόσκληση από την Ελλάδα για την ανάληψη της διοίκησης των θαλάσσιων δυνάμεών της , αποβλέποντας σε μια επικερδή σταδιοδρομία.
Αφού ορκίστηκε, ανέλαβε τα καθήκοντα του στολάρχου, αλλά τελικά δεν μπόρεσε να σημειώσει αξιόλογες επιτυχίες κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα.
Η συμπεριφορά του, εξάλλου, προς την ελληνική κυβέρνηση υπήρξε ανάρμοστη και αλαζονική, αφού δεν συμμορφωνόταν με τις διαταγές της και δεν λάμβανε υπόψη του τη γνώμη των άλλων ναυάρχων.
Και εντελώς απροσδόκητα , στις 28 Δεκεμβρίου 1827, ο « Ναύαρχος » Κόχραν αφού πήρε την προκαταβολή και τους μισθούς του ύψους 37.000 λιρών φεύγει από την Ελλάδα με το πλοίο « Μονόκερως » κρυφά….!
Τελικός απολογισμός της δεκάμηνης παραμονής του στην Ελλάδα ήταν, εκτός από τον παχυλό μισθό του, τις τριάντα επτά χιλιάδες λίρες που του δόθηκαν, άφησε πίσω του πάνω από 3.000 νεκρούς , τραυματίες και αιχμαλώτους , ανυπολόγιστες υλικές ζημίες , στάχτη και αίμα κυρίως στην μάχη του Αναλάτου στις 24 Απριλίου 1827 στην οποία ήταν ο κύριος υπεύθυνος αυτής της πανωλεθρίας .
Ο Διον. Κόκκινος σε αρκετά σημεία του έργου του « Η Ελληνική Επανάστασις » (έκδοση « Μέλισσα », Αθήνα, 1974,6ος τόμος , βραβείο Ακαδημίας Αθηνών) κατηγορεί ευθέως τον Κόχραν ότι , με τη νοοτροπία του να υπόσχεται έκτακτα χρηματικά έπαθλα, με επιλεκτικό τρόπο σε επί μέρους ομάδες Ελλήνων μαχητών, οι οποίοι έως τότε ήταν συνηθισμένοι να πολεμούν ανιδιοτελώς (πέρα από τα τροφεία τους) για την απελευθέρωση της πατρίδας τους, τους διέφθειρε και επιπλέον έσπειρε, άθελά του, έριδες και άσκοπους ανταγωνισμούς. Φτάνει δε, ο συγγραφέας, έως του σημείου να τον χαρακτηρίσει ως « πομπώδη τσαρλατάνο ».
Έξι μήνες μετά και οκτώ ημέρες πριν έρθει ο Καποδίστριας στην Ελλάδα, τέλος Δεκεμβρίου 1827, αποφάσισε να φύγει, χωρίς να ειδοποιήσει την Κυβέρνηση, αφού είχε λάβει προκαταβολικά 37.000 λίρες. Προκειμένου να μην του ζητήσει το ελληνικό δημόσιο πίσω τα λεφτά, αφού «έσπασε » το συμβόλαιο, προσποιήθηκε ότι παραιτείται από τις υπόλοιπες 20.000 λίρες.
Ο Καποδίστριας , τότε , χειρίστηκε διπλωματικά το θέμα , ώστε να αποφύγει τη διηνεκή ανάμειξη του Κόχραν στα ναυτικά ζητήματα της Ελλάδας και ανακοίνωσε στους αξιωματικούς του Ελληνικού Ναυτικού ότι ο Κόχραν « εγκατέλειψε την Ελλάδα άνευ διαταγής ή αδείας της Κυβερνήσεως , αυτός ό άδρώς μισθωθείς και τους μισθούς λαβών εκ προκαταβολής…»
Για τον Ρίχαρντ Τσώρτς ( Richard Church ), τον αρχηγό απασών των εν Ελλάδι στρατιωτικών δυνάμεων σύμφωνα μες την απόφαση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας (4 Απρ. 1827), τα πράγματα είχαν διαφορετική εξέλιξη και με πορεία , θα έλεγα για την Δυτική Ελλάδα , καθαρά εθνοφελή.
Πιο αναλυτικά:
