«Αρμαγεδδών» EastMed σε Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία στο πέρασμα του από τη Δυτική Ελλάδα
Επηρεάζει προστατευμένες περιοχές, αρχαιολογικούς χώρους και ολόκληρους οικισμούς
Σοβαρά ερωτηματικά για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που θα αφήσει στην περιοχή η πιθανή κατασκευή του αγωγού EastMed και έντονος προβληματισμός ως προς τους κινδύνους που ελλοχεύουν, δημιουργούνται από μια απλά ανάγνωση και μόνο της σχετικής μελέτης του έργου.
Από αυτή προκύπτουν άμεσες επιπτώσεις οι οποίοι σε πολλές των περιπτώσεων είναι μόνιμες ή και αναστρέψιμες αφού χρειαστεί πρώτα να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο μάτι του «κυκλώνα» θα βρεθεί μεγάλο μέρος των φυσικών οικοτόπων της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Posidonia oceanica στο παράκτιο τμήμα, σε Αχαΐα, Ηλεία και Αιτωλοακαρνανία . αλλαγές στο τοπίο, διατάραξη στην πολιτιστική κληρονομιά, επιπτώσεις στη χρήση γης και στους πόρους διαβίωσης.
Ο αγωγός EastMed με μήκος περίπου 2.000 χλμ (περισσότερα από 1.400 χλμ. υποθαλάσσια) συνδέει υποθαλάσσια το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα μέσω της Κρήτης, και αφού διατρέξει για περίπου 540 km την ηπειρωτική Ελλάδα, καταλήγει στην Ιταλία μέσω μιας υποθαλάσσιας διαδρομής 210 km εντός του Ιονίου πελάγους, μέσω του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Ο Αγωγός EastMed διέρχεται μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, στον αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ στη βορειοδυτική Ελλάδα.
Το χερσαίο τμήμα στην περιοχή περιλαμβάνει χερσαίο το τμήμα του αγωγού το οποίο διασχίζει την Πελοπόννησο από το σημείο προσαιγιάλωσης στην Λακωνία, έως το σημείο προσαιγιάλωσης στην Αχαΐα στη νότια ακτή του Πατραϊκού Κόλπου κοντά στην παραλία της Λακόπετρας,
Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού θα διασχίζει τον Πατραϊκό Κόλπο από την θέση προσαιγιάλωσης έως την θέση προσαιγιάλωσης στην Αιτωλοακαρνανίας κοντά στον οικισμό Ευηνοχώρι. Το συνολικό χερσαίο τμήμα του αγωγού έχει μήκος περίπου 540 km.
Σοβαρά ερωτηματικά προκαλούν επίσης τόσο τα σημεία διέλευσης του αγωγού όσο και οι συνθήκες ασφαλείας, θέματα τα οποία σε συνδυασμό με τα όσα θα προκαλέσει η εγκατάσταση στο περιβάλλον απαιτούν άμεσες εξηγήσεις καθώς κάτοικοι των περιοχών και
Όσον αφορά την όδευση του αγωγού στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ο αγωγός εισέρχεται σε αυτήν στο 175ο χλμ. του χερσαίου τμήματος νοτιοανατολικά του οικισμού Θεισόα Δήμου Ανδρίτσαινας-Κρεστένων και συνεχίζει εντός της Π.Ε. Ηλείας.
Ο αγωγός διέρχεται σε απόσταση έως 10 χιλιόμετρα ανατολικά της Αρχαίας Ολυμπίας καθώς και 3 km ανατολικά της τεχνητής λίμνης του Πηνειού. Στη συνέχεια η όδευση εισέρχεται στο νομό Αχαΐας, αναπτύσσεται κατά μήκος της κορυφογραμμής του όρους Μόβρη και στη συνέχεια καταλήγει στην παραλία του Καλαμακίου στον Πατραϊκό κόλπο.
Η συγκεκριμένη θέση προσαιγιάλωσης LF4 βρίσκεται 2,8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του οικισμού Λακκόπετρα, στη νότια ακτογραμμή του Πατραϊκού Κόλπου στον Δήμο Δυτικής Αχαΐας. Από την Πελοπόννησο προς τη Δυτική Ελλάδα, ο αγωγός διασχίζει τον Πατραϊκό Κόλπο με βορειοανατολική κατεύθυνση. συλλογικότητες ήδη οργανώνονται.
Το μήκος αυτού του υποθαλάσσιου τμήματος θα είναι περίπου 17 km και το μέγιστο βάθος είναι περίπου 110 m. Το τμήμα του αγωγού που βρίσκεται στην Δυτική Στερεά Ελλάδα ξεκινά από τη θέση προσαιγιάλωσης LF5 που βρίσκεται περίπου 3 km νοτιότερα από τον οικισμό Γαλατά στον Δήμο Ναυπακτίας και με κατεύθυνση βόρεια-βορειοδυτική καταλήγει στην ορεινή περιοχή Φλωροβούνι που βρίσκεται ~3,5 km νοτιοανατολικά του οικισμού της Πέρδικας, στον Δήμο Ηγουμενίτσας της Π.Ε. Θεσπρωτίας, όπου πρόκειται να κατασκευαστεί ο ήδη αδειοδοτημένος Σταθμός Συμπίεσης του έργου Αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ.
Επίσης μέσα στα όρια της Δυτικής Ελλάδας θα δημιουργηθούν δύο σταθμοί προσαιγιάλωσης [2,5 km βορειοδυτικά του οικισμού Καλαμάκι του δήμου Δυτικής Αχαΐας (LF4) και 3,1 km νοτιοανατολικά του οικισμού Γαλατάς του Δήμου Ναυπακτίας (LF5)]. Το σχέδιο περιλαμβάνει και δημιουργία ενός σταθμού συμπίεσης (CS3 – βόρεια του οικισμού Καλαμακίου στην Αχαΐα και τέσσερεις σταθμούς παγίδευσης ξεστροπαγίδας [στην είσοδο και την έξοδο του σταθμού συμπίεσης, στο σταθμό προσαιγιάλωσης LS5 και στο Ελαιοχώρι Αιτ/νιας.
Όπως προκύπτει και από την αποτύπωση η γενική διάταξη του σταθμού συμπίεσης CS3, η θέση προσαιγιάλωσης LF4, η θαλάσσια διαδρομή του αγωγού καθώς και ο χώρος απόρριψης των βυθοκορυμάτων, βόρεια του οικισμού Καλαμακίου στην Π.Ε. Αχαΐας.
Το Κέντρο ελέγχου θα είναι επανδρωμένο 24 ώρες την ημέρα και 365 ημέρες το χρόνο. Η προτιμώμενη μέθοδος πόντισης υποθαλάσσιου αγωγού για το έργο Eastmed θα γίνει με τον σωλήνα να εκτείνεται από το σκάφος στον πυθμένα σε σχήμα S. Για την καθοδήγηση του ο σωλήνας θα στηρίζεται σε τροχαλίες από ένα ρύγχος (ειδική δοκός) που εκτείνεται από το σκάφος στο νερό.
H φύση και η έκταση του έργου καθιστούν αδύνατο το αποτύπωμά του να μην εμπλέκεται με τα όρια κάποιων οικισμών ή πολεοδομικών σχεδίων.
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας υπάρχουν 77 οικισμοί εντός της περιοχής μελέτης του έργου με την απόστασή τους από στοιχείο του έργου να κυμαίνεται μεταξύ 118m (Αμπάρι Δ. Αρχαίας Ολυμπίας) και 1.886m (Ψηλά Αλώνια Δ. Αμφιλοχίας).
Σαρώνει ολόκληρες περιοχές Natura
Σύμφωνα με την προτεινόμενη χάραξη, όσον αφορά την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, στην περιοχή μελέτης βρίσκονται οι παρακάτω θεσμοθετημένες προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000:
Μέρος του αγωγού τοποθετείται εντός του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου Αιτωλικού κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Εύηνου και νήσων Εχινάδων [καθώς και του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού
Ακόμη, ο αγωγός διέρχεται από τα Καταφύγια Άγριας Ζωής «Όρος Αράκυνθος-Ματαράγκας-Γαβαλού» κατά 5,62 km, «Πεταλάς (Αμφιλοχίας-Κεχρινιάς-Παπαδάτου-Στάνου)» κατά 12,44 km και «Ιερά Μονή Ρέθα και Ιερά Μονή Λόγγου Δήμων Αμφιλοχίας, Μενιδίου, Iνάχου» κατά 3,27 km.
Τέλος, εντός της περιοχής μελέτης του αγωγού εντοπίζονται κηρυγμένοι πόροι πολιτιστικής κληρονομιάς και συγκεκριμένα 2 στην Π.Ε. Αχαΐας, 7 στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας και 4 στην Π.Ε. Ηλείας.
Σχετικά με τις ενάλιες αρχαιότητες σημειώνεται ότι εκτός από τις μελέτες που έγιναν στο πλαίσιο του έργου, κατά τη συλλογή δεδομένων στη φάση της πραγματοποιήθηκε υποβρύχια έρευνα μέχρι 30 m βάθος σε συνεργασία με την Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων στις τέσσερις θέσεις προσαιγιάλωσης (LF) του έργου χωρίς σχετικά ευρήματα.
