Η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να ανοίξει το κεφάλαιο των πολεοδομιών, σχεδιάζοντας τη μεταφορά των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) από τους δήμους στο κεντρικό κράτος. Την πρόθεση αυτή επιβεβαιώνουν οι διαρροές των τελευταίων εβδομάδων, με το επίσημο επιχείρημα να εστιάζει στα φαινόμενα διαφθοράς που  τις ταλανίζουν εδώ και χρόνια, μα και στις χαμηλές επιδόσεις των υπηρεσιών στη δήθεν “αξιολόγηση”.

Η Κυβέρνηση ξεκινά την αποψίλωση των αρμοδιοτήτων των δήμων από τις Πολεοδομίες. Χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα μιας “αξιολόγησης” που προχώρησε με απόλυτη αναξιοπιστία, καθώς δεν στηρίχτηκε σε επιστημονικά δεδομένα και πρακτικές.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Νίκου Βοσδογάνη στην «Αυτοδιοίκηση», η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται αυτά τα δεδομένα και προσανατολίζεται σε ένα από τα εξής δύο σενάρια:

• Την υπαγωγή των πολεοδομιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Τη μεταφορά τους στο επίπεδο των 13 Περιφερειών της χώρας.

Σφοδρές αντιδράσεις από ΚΕΔΕ, μαζί με την Κυβέρνηση οι μηχανικοί

Η φημολογούμενη “μεταρρύθμιση” έχει ήδη προκαλέσει ισχυρούς κραδασμούς στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), κ. Στασινός, επανέφερε έντονα το σενάριο κεντρικής διαχείρισης των πολεοδομικών αρμοδιοτήτων, ζητώντας την υποστήριξη των μηχανικών για την προώθησή του.

Η αντίδραση από πλευράς της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος) υπήρξε άμεση και έντονη. Ο πρόεδρός της, κ. Κυρίζογλου, τόνισε πως «δεν συνιστά αποκέντρωση η αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τις ΥΔΟΜ και η μεταφορά τους στο κράτος», χαρακτηρίζοντας την πρόταση αντισυνταγματική και επικίνδυνη για τη διοικητική αυτονομία των ΟΤΑ.

Ζήτησε, αντ’ αυτού, ουσιαστική ενίσχυση των πολεοδομιών με μόνιμο προσωπικό και υπενθύμισε πως ήδη, με πρωτοβουλία του πρώην Υφυπουργού Εσωτερικών κ. Λιβάνιου, δόθηκε δυνατότητα πρόσληψης μηχανικών για 24 μήνες, ως προσωρινή στήριξη των ΥΔΟΜ.

Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση και του Α’ Αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ, Δημάρχου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, κ. Κωνσταντέλλου, ο οποίος μίλησε για «προαποφασισμένο σχέδιο» και πρότεινε ιδιαίτερη προσοχή απέναντι σε μια πιθανή διάσπαση της λειτουργίας των ΥΔΟΜ: με τις γνωμοδοτικές αρμοδιότητες να μένουν στους δήμους, και τις αδειοδοτικές στο κράτος.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού, κ. Μπακογιάννη, στην επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών για τον Κώδικα Αρμοδιοτήτων — μια συμμετοχή που εκλαμβάνεται ως ένδειξη ότι το σενάριο της μεταφοράς αρμοδιοτήτων έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή.

Η ΚΕΔΕ προειδοποιεί: «Πλήγμα στη δημοκρατία και θεσμική οπισθοδρόμηση»

Στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, ο Υπουργός Εσωτερικών άφησε να εννοηθεί ότι «όλες οι μεταβιβάσεις αρμοδιοτήτων ήταν επιτυχημένες, πλην των πολεοδομιών» – μια διατύπωση που, κατά την ΚΕΔΕ, υποδηλώνει σαφή κυβερνητική πρόθεση ελέγχου των πολεοδομικών λειτουργιών από το κέντρο.

Η απάντηση του κ. Κυρίζογλου υπήρξε κάθετη:«Η αφαίρεση της αδειοδοτικής αρμοδιότητας των ΥΔΟΜ συνιστά συγκέντρωση εξουσιών και όχι αποκέντρωση. Δεν θα είναι πρόοδος. Θα είναι θεσμικό πισωγύρισμα».

Πολιτική σύγκρουση με φόντο τις δομές του κράτους

Η συζήτηση γύρω από τις ΥΔΟΜ δεν αφορά μόνο την οργάνωση της δημόσιας διοίκησης, αλλά και την πολιτική φυσιογνωμία του κράτους: θα συνεχίσει να κινείται με αποκεντρωτική φιλοσοφία ή θα υιοθετήσει ένα νέο μοντέλο συγκεντρωτικού ελέγχου σε νευραλγικούς τομείς;

Το βέβαιο είναι πως το θέμα των πολεοδομιών, παρότι τεχνικής φύσης, εξελίσσεται σε μείζον πολιτικό ζήτημα. Και όπως όλα δείχνουν, η επόμενη φάση θα καθορίσει τον χαρακτήρα της τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα για τα επόμενα χρόνια.