Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (ΠΕΕ) και από το 1993 γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου, σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν Αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά Μ.Μ.Ε.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας μάς υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμά μας. Χωρίς αυτά τα δύο θεμελιώδη δικαιώματα, η Δημοκρατία είναι κενή περιεχομένου.

Το μήνυμα του Γκουτέρες

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, απηύθυνε έκκληση σε όλες τις κυβερνήσεις να κάνουν ό,τι μπορούν για να υποστηρίξουν την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.

Σε πολλές χώρες, σημειώνει ο Αντόνιο Γκουτέρες, οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικές ενημέρωσης αντιμετωπίζουν μεγάλους προσωπικούς κινδύνους, όπως νέους περιορισμούς, λογοκρισία, βία, παρενοχλήσεις, προφυλακίσεις, ακόμα και θάνατο μόνο και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Η κατάσταση συνεχίζει να χειροτερεύει, παρατηρεί περαιτέρω.

Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνει πως παρά τις δραματικές αλλαγές στα μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η επείγουσα έκκληση για ελευθερία του Tύπου και ελεύθερη πρόσβαση στην ενημέρωση είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ.

Η ελεύθερη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος μας στην προσπάθεια να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση, σημειώνει και αποκρυσταλλώνοντας το μήνυμά του, προτρέπει «να επαναλάβουμε τις προσπάθειες για την προστασία της ελευθερίας του Τύπου, ώστε η πληροφόρηση να παραμείνει ένα σωτήριο δημόσιο αγαθό για όλους».

Στην αρχή του μηνύματός του, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρεται στις παγκόσμιες προκλήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, επισημαίνοντας ότι υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο των αξιόπιστων, επιβεβαιωμένων και καθολικά προσβάσιμων πληροφοριών για τη σωτηρία ζωών και την οικοδόμηση ισχυρών και ανθεκτικών κοινωνιών.

Εν συνεχεία, εστιάζει στον ρόλο των δημοσιογράφων και σημειώνει πως «μάς βοηθούν να πορευόμαστε σε έναν ταχέως μεταλλασσόμενο και συχνά υπερφορτωμένο τοπίο πληροφοριών, ενώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με επικίνδυνες ανακρίβειες και αναλήθειες».

Τέλος, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρεται στις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. «Έχουν πλήξει πολλά μέσα ενημέρωσης, απειλώντας την ίδια την επιβίωσή τους. Καθώς οι προϋπολογισμοί περιορίζονται, το ίδιο συμβαίνει και με την πρόσβαση στην αξιόπιστη πληροφόρηση. Φήμες, ανακρίβειες και ακραίες διχαστικές γνώμες έρχονται να καλύψουν το κενό».

Μαρία Ρέσα: Nικήτρια για το 2021 του παγκόσμιου Βραβείου Ελευθερίας του Τύπου της UNESCO

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από λίγες μέρες, η ερευνήτρια δημοσιογράφος Μαρία Ρέσα από τις Φιλιππίνες ανακηρύχθηκε η νικήτρια για το 2021 του παγκόσμιου Βραβείου Ελευθερίας του Τύπου της UNESCO – Γκιγιέρμο Κάνο, μετά την εισήγηση διεθνούς κριτικής επιτροπής που συγκροτούν επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, ανακοίνωσε η διεθνής οργάνωση που εδρεύει στο Παρίσι.

Οι έρευνες της Μαρία Ρέσα, 57 ετών, διευθύντριας του διαδικτυακού μέσου Rappler, της έχουν κοστίσει τα τελευταία χρόνια πολλές δικαστικές διαμάχες, απειλές και κυβερνο-παρενόχληση, υπενθυμίζει η οργάνωση του ΟΗΕ για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (UNESCO).

Αυτή η πρώην ερευνήτρια δημοσιογράφος στη νοτιοανατολική Ασία για το CNN, που συμμετέχει στην υπεράσπιση της ελευθερίας του Τύπου, “συνελήφθη για φερόμενα αδικήματα που συνδέονταν με την άσκηση του επαγγέλματός της”, ενώ “έφθασε να λαμβάνει κατά μέσο όρο περισσότερα από 90 μηνύματα μίσους την ώρα στο Facebook “, διευκρινίζει η UNESCO.

“Ο σταθερός αγώνας της Μαρίας Ρέσα για την ελευθερία της έκφρασης είναι παράδειγμα για πολλούς δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο”, δήλωσε η πρόεδρος της διεθνούς επιτροπής του Βραβείου, Μαριλού Μαστροτζιοβάνι. “Η περίπτωσή της είναι εμβληματική των παγκόσμιων τάσεων που αντιπροσωπεύουν μια πραγματική απειλή για την ελευθερία του Τύπου και συνεπώς για τη δημοκρατία”, πρόσθεσε η Ιταλίδα ερευνήτρια δημοσιογράφος, την οποία επικαλείται η ανακοίνωση της UNESCO.

Η τελετή απονομής του βραβείου, που συνοδεύεται από οικονομικό έπαθλο 25.000 δολαρίων και φέρει το όνομα Κολομβιανού δημοσιογράφου που δολοφονήθηκε το 1986, θα μεταδοθεί διαδικτυακά στις 2 Μαΐου από το Ουίντουκ της Ναμίμπιας.

Από τις 29 Απριλίου έως τις 3 Μαΐου, η UNESCO διοργανώνει στο Ουίντουκ “διάσκεψη για την Παγκόσμια Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου” (που τιμάται στις 3 Μαΐου), η οποία αναμένεται να είναι “η ευκαιρία για επαγγελματίες δημοσιογράφους και άλλους παράγοντες του τομέα των μέσων ενημέρωσης να διεκδικήσουν επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των απειλών κατά των ανεξάρτητων και τοπικών μέσων πληροφόρησης σε όλο τον κόσμο, οι οποίες επιδεινώθηκαν από την πανδημία Covid-19”.

Σαράντα σύνοδοι θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της πενθήμερης διάσκεψης, εκ των οποίων τρεις θεματικές συζητήσεις για προβλήματα που επηρεάζουν σήμερα τη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης, τη διαφάνεια των διαδικτυακών πλατφορμών και τρόπους ενίσχυσης του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης και την επικοινωνία.

Πληροφορίες από sansimera.gr, ΑΠΕ – ΜΠΕ, UNESCO

Πηγή: Αγγελική Μαξούρη – dikaiologitika.gr