Τη βούληση του ΥΠΑΑΤ να  συμπεριλάβει ενεργά τον αγροτικό κόσμο της χώρας στη νέα πραγματικότητα που βιώνουμε λόγω της κλιματικής κρίσης και  να θωρακίσει τον πρωτογενή τομέα απέναντι στα καταστροφικά φαινόμενα, καθώς πλήττεται περισσότερο από όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας,  εξέφρασε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός σε ομιλία του στο 6^ο Energy Transition Symposium.

Όπως υπογράμμισε ο ΥΠΑΑΤ, η κλιματική αλλαγή, που πλέον έχει λάβει τη μορφή της κλιματικής κρίσης, αποτελεί μία ρεαλιστική απειλή, ένα υπαρξιακό πρόβλημα, που δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού:

«Κανένας μας δεν δικαιούται να μένει αδρανής. Δεν είναι πλέον μόνο τα στοιχεία της επιστημονικής κοινότητας,  αλλά και τα συνεχώς αυξανόμενα σε συχνότητα και ένταση καταστροφικά καιρικά φαινόμενα, που επιβεβαιώνουν  στην πράξη το πρόβλημα. 

Οι πρωτοφανείς καύσωνες με τις καταστροφικές πυρκαγιές του εφετινού καλοκαιριού αλλά και οι πρωτόγνωροι παγετοί της περασμένης άνοιξης που βιώσαμε στη χώρα μας και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, αποτελούν την τραγική απόδειξη» σημείωσε ο κ. Λιβανός και πρόσθεσε ότι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, η αμφίδρομη σχέση φυσικού περιβάλλοντος και πρωτογενούς τομέα αποκτά ξεχωριστή σημασία.

Ο ΥΠΑΑΤ τόνισε ότι ο αγροτικός τομέας αποτελεί έναν σημαντικό ρυθμιστή των περιβαλλοντικών ζητημάτων και οι αγροτικές δραστηριότητες επιδρούν, θετικά ή αρνητικά ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους και πρακτικές, στο φυσικό τοπίο, τα εδάφη, τους φυσικούς πόρους. Αλλά και αντιστρόφως,  η αγροτική παραγωγή επηρεάζεται σημαντικά από την περιβαλλοντική υποβάθμιση. 

Όπως είπε, οι επαγγελματίες του αγροτικού τομέα, μπορούν να συμβάλλουν  καθοριστικά και με πολλούς τρόπους στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών,  στην πρόληψη αλλά και στην καταστολή τους.  Γι αυτό και είναι σημαντικό να παρέχουμε κίνητρα για να παραμείνει αυτός ο πληθυσμός στην ύπαιθρο, αλλά και για να ασχοληθούν ακόμα περισσότεροι νέοι με τις αγροτικές εργασίες. Και επιπλέον,  έχει έρθει η ώρα να συμπεριλάβουμε ενεργά τον αγροτικό πληθυσμό στα σχέδια προστασίας από τις φυσικές καταστροφές και να τον οπλίσουμε με τις κατάλληλες γνώσεις και την απαιτούμενη εκπαίδευση. 

«Οι άνθρωποι του πρωτογενούς τομέα  είναι οι πρώτοι που και θέλουν και μπορούν να  μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση» σημείωσε.

Ο ΥΠΑΑΤ ανέδειξε ως  σημαντικότερες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας αυτή:

• την περίοδο την υποβάθμιση των εδαφικών πόρων με εντεινόμενα φαινόμενα ερημοποίησης,
• τον περιορισμό της διαθεσιμότητας και τη ρύπανση υδατικών πόρων,
• τη μείωση της βιοποικιλότητας, και ιδιαίτερα
• την απώλεια και υποβάθμιση παραγωγικών εκτάσεων  λόγω των φυσικών καταστροφών.

«Είναι, λοιπόν, υποχρέωσή μας σε αυτή τη νέα πραγματικότητα να θωρακίσουμε τον πρωτογενή τομέα απέναντι στην κλιματική κρίση και τα καταστροφικά φαινόμενα καθώς πλήττεται περισσότερο από όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας ενώ,  παράλληλα, επηρεάζει με τη σειρά του την εκδήλωση και πορεία του φαινομένου. Αλλά αποτελεί εξίσου υποχρέωσή μας και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που προσφέρει ο πρωτογενής τομέας για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης», είπε.

Ο κ. Λιβανός υπογράμμισε ότι για την επίτευξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης, επιβάλλεται να επανεξετάσουμε το παραγωγικό μας υπόδειγμα, τον τρόπο που καταναλώνουμε και παράγουμε. Να διαμορφώσουμε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο με βιώσιμη αντίληψη,  σεβασμό στο περιβάλλον και τον πρωτογενή τομέα σε ρόλο πρωταγωνιστή.

Σε αυτήν την προσπάθεια, όπως σημείωσε,  η Ευρώπη πρωτοστατεί, καθώς με τις αποφάσεις της για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει θέσει στο επίκεντρο την  πράσινη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική ενσωματώνει τις βασικές κατευθύνσεις της Πράσινης Συμφωνίας για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη, αλλά και των στρατηγικών για τη βιοποικιλότητα και «από το αγρόκτημα στο πιάτο». Θέτει τις βάσεις για την καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. 

«Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων εργαζόμαστε εντατικά και διαμορφώνουμε μια συγκροτημένη και συνεκτική Εθνική Στρατηγική για τον Αγροτική Ανάπτυξη, με έμφαση στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας και στην προστασία της βιοποικιλότητας» είπε ο κ. Λιβανός και πρόσθεσε:

«Αντιλαμβανόμαστε την κομβική σημασία  του πρωτογενή τομέα για την κλιματική αλλαγή, την οποία ήδη βλέπουμε και  στο πιάτο μας: στη διαθεσιμότητα των προϊόντων, την ποιότητα και τη γεύση τους, επηρεάζοντας το σύνολο της διατροφικής αλυσίδας και των εμπλεκομένων σε αυτήν, παραγωγούς και καταναλωτές. Γι’ αυτό και την εντάσσουμε στο ευρύτερο πλαίσιο χάραξης της νέας Εθνικής Στρατηγικής μας για τον αγροδιατροφικό τομέα. Βασικός μας στόχος είναι η δημιουργία μιας νέας νοοτροπίας καλλιεργητών με σεβασμό στο περιβάλλον», σημείωσε.

Απαρίθμησε, δε, τις συγκεκριμένες ενέργειες και δράσεις για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής, σε συνάρτηση με τον γεωργικό τομέα. 

Συνοπτικά:

• Συγκροτήσαμε την Επιτροπή κατά της Ερημοποίησης, με σκοπό την επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά της Ερημοποίησης. Έως το τέλος Οκτωβρίου θα έχουμε το πρώτο πόρισμα της Επιτροπής με τις προτάσεις της. 

• Συμμετέχουμε στο έργο LIFE ClimaMED για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών για τη μέτρηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από γεωργικές εκτάσεις. Αυτό θα μας επιτρέψει να αντιλαμβανόμαστε τις αιτίες που προκαλούν αυξημένες εκπομπές και να αξιολογούμε τα μέτρα αντιμετώπισης που λαμβάνονται. 

Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που κυρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής και θέτει συγκεκριμένους  Ενεργειακούς και Κλιματικούς Στόχους έως το έτος 2030, περιλαμβάνονται συγκεκριμένες δράσεις για τον γεωργικό τομέα. 

α) Η διαχείριση και αξιοποίηση γεωργικών και κτηνοτροφικών υπολειμμάτων.

β) Η ανάπτυξη εγχώριας παραγωγής προηγμένων βιοκαυσίμων και εφοδιαστικών αλυσίδων για τη χρήση τους. 

γ) Η προώθηση χρήσης ΑΠΕ και δράσεων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης στον αγροτικό τομέα. 

Ο κ. Λιβανός εξήρε τον σημαντικό ρόλο ερευνητικών φορέων του ΥΠΑΑΤ, όπως ο ΕΛΓΟ και το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ), που συμβάλλουν καθοριστικά στην έρευνα για τη διατήρηση και εξέλιξη των ποικιλιών.  

Εκτίμησε ακόμα ότι επιβάλλεται ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των κρατών, συντονισμένες προσπάθειες, ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας και πρόσθεσε ότι σε αυτήν την προσπάθεια η χώρα μας όχι μόνο δεν μένει αμέτοχη, αλλά πρωταγωνιστεί, όπως τονίζει σε κάθε ευκαιρία ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, που από το  2019 έχει εξαγγείλει ρητά  τον στόχο για απολιγνιτοποίηση έως το 2028, στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής EUMED 9 έθεσε στην ατζέντα το ζήτημα της κλιματικής κρίσης, ενώ στην τελευταία σύσκεψη του ΟΗΕ τόνισε ότι βασικό στόχο της Κυβέρνησης αποτελεί «να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή διασφαλίζοντας τη χρήση καθαρής ενέργειας από όλο και περισσότερους ανθρώπους. 

«Σε αυτό το πλαίσιο ένας από τους πέντε μεγάλους τομείς παρεμβάσεων για την πράσινη ανάπτυξη -ίσως και ο πιο δύσκολος- είναι ο αγροτικός, το εντός εισαγωγικών «πρασίνισμα» του οποίου προϋποθέτει πολύ σημαντικές αλλαγές που απαιτούν χρόνο. Αποτελεί υποχρέωσή μας να δράσουμε άμεσα για να παραδώσουμε στα παιδιά μας ένα ασφαλές μέλλον, με κλιματική δικαιοσύνη.  Είμαστε η γενιά που ήδη βιώνει τις δυσάρεστες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής,  αλλά και η γενιά που έχει ακόμα τον χρόνο να αντιδράσει για να διαμορφώσει ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές.  Δεν δικαιούμαστε να υποθηκεύσουμε το μέλλον των παιδιών μας. Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε για να απαντήσουμε σε αυτήν την παγκόσμια πρόκληση.  Για να διασφαλίσουμε το δικαίωμα των παιδιών μας σε ένα υγιές κλίμα» κατέληξε ο ΥΠΑΑΤ.