Τον …λογαριασμό των lockdowns συνεχίζει να πληρώνει το Ελληνικό Δημόσιο στους παραχωρησιούχους, οι οποίοι έχουν αναλάβει τη λειτουργία των βασικών αυτοκινητοδρόμων της χώρας για τις οικονομικές απώλειες των εσόδων από τα διόδια.
Με τρεις νέες αποφάσεις του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, οι οποίες αναρτήθηκαν τη Μεγάλη Πέμπτη στη «Διαύγεια» εγκρίνονται νέα ποσά αποζημίωσης συνολικού ύψους άνω των 30 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειτα για τα ποσά που θα λάβουν οι εταιρίες διαχείρισης της Ολυμπίας Οδού, της Γέφυρας Α.Ε. και του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου για τις απώλειες εσόδων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Υπενθυμίζεται ότι για τις απώλειες από τους περιορισμούς στην κυκλοφορία του 2020 είχαν εγκριθεί αποζημιώσεις ύψους περίπου 40 εκ. ευρώ για το α΄ εξάμηνο στους διαχειριστές πέντε αυτοκινητοδρόμων, ενώ περίπου 24 εκ. ευρώ είχαν πληρωθεί σε τρεις εταιρίες διαχείρισης για το β΄ εξάμηνο του 2020.
Με τις τρεις τελευταίες αποφάσεις εγκρίνονται αποζημιώσεις σε τρεις εταιρίες για το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως και τις 30 Ιουνίου 2021, δεδομένου ότι το δεύτερο lockdown διήρκησε έως τον Μάιο της περασμένης χρονιάς. Συγκεκριμένα από το υπουργείο Υποδομών εγκρίθηκαν:
17.800.000 ευρώ για την καταβολή στον παραχωρησιούχο «ΟΛΥΜΠΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.».
6.560.000 ευρώ στον Παραχωρησιούχο «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.»
6.020.000 ευρώ στον Παραχωρησιούχο «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.».
Η δυνατότητα αξίωσης αποζημίωσης από τους παραχωρησιούχους προβλέπεται στις συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων ώστε να υπάρχει κάλυψη των διαφυγόντων εσόδων σε περιπτώσεις που υφίσταται «ανωτέρα βία» ή περιορισμός της κυκλοφορίας, για τον οποίο δεν ευθύνεται ο παραχωρησιούχος, αλλά η ευθύνη βαρύνει το Ελληνικό Δημόσιο. Πρακτικά το Δημόσιο αποζημιώνει τον Παραχωρησιούχο με ποσό ίσο με τη διαφορά μεταξύ των εσόδων ή των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στο εξάμηνο που έλαβε χώρα το γεγονός ανωτέρας βίας.
Πόσα ήταν τα διαφυγόντα έσοδα
Ειδικά σε ό,τι αφορά την Ολυμπία Οδό, σύμφωνα με τα έγγραφα που απέστειλε στο υπουργείο για το χρονικό διάστημα από 01.01.2021 έως 30.06.2021, η συνολική πρόβλεψη εσόδων από είσπραξη διοδίων τελών υπολογίζεται σε 56.086.957,97 ευρω και τα πραγματικά έσοδα ανέρχονται σε 36.298.803,95 ευρω. Κατά συνέπεια προκύπτει ότι η απώλεια εσόδων του Παραχωρησιούχου λόγω της πανδημίας COVID-19, για το εν λόγω χρονικό διάστημα ανέρχεται σε 19.788.154,02 ευρώ. Στον υπολογισμό της εν λόγω αποζημίωσης έχει ληφθεί υπόψη έκπτωση της τάξης του 10%.
Στο σκεπτικό της απόφασης του υπουργείου για την αποζημιωση μάλιστα διασαφηνίζεται και το τι ακριβώς θα ισχύει στο μέλλον και στο υπό κατασκευή Πάτρα – Πύργος. Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι «προς αποφυγή αμφιβολίας οποιοδήποτε Γεγονός Ανωτέρας Βίας το οποίο λαμβάνει χώρα κατά την Περίοδο Τ2Α και επηρεάζει συγχρόνως το τμήμα Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα και το τμήμα Πάτρα – Πύργος θα θεωρείται: (α) ως Γεγονός Ευθύνης Δημοσίου αναφορικά με το τμήμα Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα και θα αποζημιώνεται από το Δημόσιο σύμφωνα με το Άρθρο 26.5 και (β) ως Γεγονός Καθυστέρησης αναφορικά με το τμήμα Πάτρα – Πύργος και θα αποζημιώνεται από το Δημόσιο σύμφωνα με το Άρθρο 26.2».
Για τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου η συνολική πρόβλεψη εσόδων από διόδια υπολογιζόταν σε 37.012.884,34 ευρώ και τα πραγματικά έσοδα ανήλθαν σε 29.719.015,52 ευρώ με την προκύπτουσα διαφορά να ανέρχεται σε 7.293.868,82 ευρώ, χωρίς να έχουν συμπεριληφθεί στην πρόβλεψη εσόδων οι σταθμοί διοδίων Τεμπών ή Πυργετού.
Στην περίπτωση της Γέφυρας Α.Ε. εγκρίθηκε η καταβολή ποσού 6.020.000 ευρώ, καθώς τα προβλεπόμενα έσοδα προ ΦΠΑ από διόδια για την περίοδο 01.01.2021 έως 30.06.2021 ανέρχονταν σε 19.880.000 ευρώ, αλλά τα έσοδα ήταν 13.188.000 ευρώ οπότε προκύπτει η απώλεια εισοδήματος από διόδια τέλη ύψους 6.692.000 ευρώ.
Από την αλληλογραφία με τους παραχωρησιούχους προκύπτει ότι το α΄ εξάμηνο του 2021 δεν υπήρξε συμφωνία μείωσης της αμοιβής του Λειτουργού του Έργου αλλά ούτε και μείωση των δαπανών του παραχωρησιούχου καθώς δεν ετέθη μέρος του προσωπικού σε αναστολή εργασίας, ενώ επιπλέον υπήρξε πλήρης εκτέλεση των προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης.
Η αξίωση των αποζημιώσεων απορρέει από το πλήθος Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) καθώς και Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) με έκτατα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας Covid-19 και την προστασία της δημόσιας υγείας, με τις οποίες επιβλήθηκαν σειρά περιοριστικών και απαγορευτικών μέτρων στη λειτουργία επιχειρήσεων, στην προσέλευση των εργαζομένων στην εργασία τους, στις συναθροίσεις, στην κυκλοφορία των πολιτών, στις διανομαρχιακές μετακινήσεις, στις οδικές συνδέσεις με όμορες χώρες.
Αποτέλεσμα ήταν κατά το διάστημα των περιοριστικών και απαγορευτικών μέτρων στις μετακινήσεις η κυκλοφορία στους αυτοκινητοδρόμους να σημειώσει μεγάλη πτώση συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του έτους 2019.
Επιπλέον το γεγονός εντάσσεται στα προβλεπόμενα στις συμβάσεις ως «Ανωτέρας Βίας», τα οποία εφόσον δεν βαρύνουν τον παραχωρησιούχο, θεωρούνται ευθύνη του Δημοσίου. Επιπροσθέτως ο κίνδυνος της πανδημίας ή της βιολογικής μολύνσεως δεν περιλαμβάνονταν στους κινδύνους για τους οποίους έπρεπε υποχρεωτικά να ασφαλιστεί ο Παραχωρησιούχος.
Υπενθυμίζεται ότι βάσει προηγούμενων αποφάσεων, είχαν εγκριθεί αποζημιώσεις που αφορούσαν το πρώτο εξάμηνο του 2020 και αντιστοιχούσαν σε 13.500.000 ευρώ στον Παραχωρησιούχο «ΟΛΥΜΠΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.», 6.370.000 στον Παραχωρησιούχο «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.», 13.360.000 στον Παραχωρησιούχο «ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.», 1.740.000 στον Παραχωρησιούχο «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Α.Ε. ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ» και 5.300.000 στον Παραχωρησιούχο «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.».
Στη συνέχεια για το β΄ εξάμηνο του 2020 είχαν εγκριθεί στον παραχωρησιούχο «Νέα Οδός» ποσό 14.550.000 ευρώ, στον παραχωρησιούχο «Ολυμπία Οδός» ποσό 10.190.000 ευρώ και στον παραχωρησιούχο «Οδός Κεντρικής Ελλάδας» ποσό 1.740.000 ευρώ.
