Καταγγελία από το Ανυπότακτο Αγρίνιο

«Δεν ήξεραν!!!… Δε ρώταγαν»; Γιατί επέτρεψαν τον βανδαλισμό του εμβλήματος του Δήμου;

Ο τρόπος με τον οποίον σεβόμαστε και αναδεικνύουμε τον δημόσιο χώρο μιας πόλης φαίνεται από τον τρόπο που επεμβαίνουμε σε αυτόν.  Αν αυτές οι επεμβάσεις μας σχεδιάζονται και υλοποιούνται με άγνοια ή προχειρότητα κάθε άλλο παρά σεβασμό δείχνουν, πολύ δε περισσότερο, εάν αυτές οι επεμβάσεις αφορούν αξιόλογα έργα τέχνης, σημαντικών δημιουργών της χώρας, τα οποία βρίσκονται τοποθετημένα σε δημόσια κτίρια, πλατείες και πάρκα.

Πρόσφατα, γίναμε όλοι μάρτυρες της ενεργειακής  και αισθητικής αναβάθμισης του δημαρχείο του Αγρινίου, γεγονός που το επικροτήσαμε και το υποστηρίξαμε ως έργο στο Δημοτικό Συμβούλιο. Δυστυχώς όμως η προχειρότητα και η επιπολαιότητα με την οποία η δημοτική αρχή αντιμετώπισε το μοναδικό έργο τέχνης που κοσμεί την πρόσοψη το δημοτικού καταστήματος του δήμου Αγρινίου δεν τιμά και δεν σέβεται καθόλου ούτε την ίδια, ούτε την τοπική κοινωνία.

Δυστυχώς γίναμε πάλι μάρτυρες ενός βανδαλισμού, όμοιο με εκείνον που συνέβη στην πόλη του Αγρινίου τη δεκαετία του 2000, όταν η τότε δημοτική αρχή επιχείρησε και υλοποίησε το βάψιμο των αγαλμάτων, που κοσμούσαν το δημόσιο χώρο, «σηκώνοντας στο πόδι» εκείνη την εποχή την τοπική κοινωνία.

Μετά από δημοσίευμα του agrinionews.gr, που υπογράφει ο κ. Λίνος Υφαντής, την ημέρα της επανατοποθέτησης του εμβλήματος του δήμου Αγρινίου στην πρόσοψη του Δημαρχείου (Πέμπτη 25 Μαΐου), πληροφορηθήκαμε οι περισσότεροι ότι το συγκεκριμένο έργο τέχνης , «το χαλκούν σήμα της πόλεως», το οποίο κατασκευάστηκε στην Αθήνα και μεταφέρθηκε με το πρακτορείο Μαραβέγια από την πρωτεύουσα για να τοποθετηθεί «εις την μετώπην του Δημοτικού καταστήματος», το είχε δωρίσει στο δήμο Αγρινίου ο Ασημάκης Χασουράκης το 1974. Δεν γνωρίζαμε όμως τον δημιουργό του.

Με αφετηρία την αισθητική μας ενόχληση από τον «εξωραϊσμό» του συγκεκριμένου έργου τέχνης, αρχίσαμε να αναζητούμε περισσότερα στοιχεία γι’ αυτό.

Επιχειρώντας να διαχειριστούμε τις υποψίες μας, λόγω του κακού προηγούμενου που προαναφέραμε, απευθυνθήκαμε σε ένα μέλος του πρώτου δημοτικού συμβουλίου της μεταπολίτευσης, το οποίο μας ενημέρωσε ότι ο δημιουργός του «χαλκού σήματος της πόλεως» ήταν ο καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών και σημαντικός γλύπτης της χώρας Θύμιος Πανουργιάς, του οποίου αρκετά  και σημαντικά γλυπτά κοσμούν το δημόσιο χώρο της πόλης του Αγρινίου, όπως το Μνημείο των Ηρώων στην πλατεία Δημάδη,  το μνημείο των τριών απαγχονισμένων τη Μεγάλη Παρασκευή στην πλατεία Δημοκρατίας κ.α..

Δυστυχώς οι φόβοι μας και οι υποψίες μας περί βανδαλισμού του έργου, άρχισαν να βγαίνουν αληθινές: η δημοτική αρχή για να αναδείξει και να εξωραΐσει το έμβλημα της πόλης, προχώρησε στο βάψιμο του.

Τη Δευτέρα το πρωί επικοινωνήσαμε με διοικητικά και καλλιτεχνικά στελέχη της δημοτικής αρχής, ζητώντας να μας πληροφορήσουν, τι γνωρίζουν για τον συγκεκριμένο «εξωραϊσμό». Δυστυχώς, όπως μας είπαν, δεν γνώριζαν τίποτα, αλλά μας διαβεβαίωσαν ότι θα πληροφορηθούν τι έχει συμβεί και θα μας ενημερώσουν.

Πραγματικά δεν ξέραμε με τι να πρωτοαπορήσουμε: με την άγνοια των στελεχών της δημοτικής αρχής ή με τον βανδαλισμό; Κατά την εκτίμηση μας το πρώτο είναι σημαντικότερο του δεύτερου, γιατί  η άγνοια είναι εκείνη που γεννά κυρίως τους βανδαλισμούς των έργων τέχνης.

Παράλληλα απευθυνθήκαμε και στην κα Μάρω Μπαρτζίλη, η οποία ήταν η σύζυγος του αείμνηστου Θύμιου Πανουργιά και η οποία μετά το θάνατο Αιτωλοακαρνάνα δασκάλου και γλύπτη έχει τη φροντίδα και επιμέλεια της καλλιτεχνικής του περιουσίας για να μας επιβεβαιώσει αρχικά την πατρότητα του έργου και κατόπιν να μας πληροφορήσει, εάν αυτό έχει βαφεί ή όχι.

Η κυρία Μπαρτζίλη,  την οποία και ευχαριστούμε ιδιαίτερα γι’ αυτό, μας απέστειλε στο παρακάτω email:

«Παρατήρησα αρκετή ώρα την φωτογραφία του αναγλύφου, η οποία  ομολογουμένως δεν δίνει την σωστή εικόνα, αφού δεν μπορεί να φωτογραφηθεί από πιο κοντά. Όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχει χρησιμοποιηθεί χρώμα. Νομίζω ότι η πρόθεση τους ήταν να φαίνεται ως χαλκός και όχι ως ορείχαλκος. Δηλαδή κοκκινωπό μέταλλο (χαλκός) και όχι καφέ-κίτρινο (μπρούτζος). Στο καλλιτεχνικό χυτήριο χρησιμοποιείται ορείχαλκος και έχει ακριβώς αυτό το “καφετίζων” σε γενικές γραμμές χρώμα -και άλλη ποικιλία πατινών- μπορεί ένας να το συγκρίνει με τα υπόλοιπα γλυπτά του Θύμιου Πανουργιά που βρίσκονται στην πόλη  του Αγρινίου για να αντιληφθεί το υλικό καλύτερα.

Η υφή του αναγλύφου, η λεπτομέρεια του “πλασίματος” του καλλιτέχνη έχει χαθεί, έχει “παστωθεί” με το υλικό-χρώμα που έβαλαν και έτσι έχασε μαζί την  αυθεντικότητα και την ποιότητα του ως έργου που, κυρίως όσον αφορά ένα ανάγλυφο, αναδεικνύεται με το πέρασμα του φωτός και της σκιάς στην επιφάνεια, “γράφοντας” το σχέδιο, το σχήμα, τον όγκο.

Αυτά έχω να σχολιάσω με τα δεδομένα που έχω, εύχομαι ο Δήμος Αγρινίου να επιληφθεί του θέματος και να επανορθώσει και οι αρμόδιοι στον Δήμο να πληροφορηθούν σχετικά με τις επεμβάσεις που δύναται να γίνονται σε γλυπτά και έργα τέχνης που βρίσκονται τοποθετημένα σε δημόσιους χώρους, απευθυνόμενοι στην αρμόδια επιτροπή του Υπουργείο Πολιτισμού και στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών».

Το απόγευμα στο δημοτικό συμβούλιο, αφού ενημερώσαμε το σώμα για τις ενέργειες μας και διαβάσαμε και το email που λάβαμε από την κα Μπαρτζίλη, ρωτήσαμε τον δήμαρχο Αγρινίου, κ. Παπαναστασίου, «αν ο δήμος στη συγκεκριμένη  περίπτωση του εμβλήματος του δήμου Αγρινίου εφάρμοσε τα όσα προβλέπονται για τη συντήρηση των έργων τέχνης του δημοσίου χώρου και η απάντηση που πήραμε όπως μπορείτε να δείτε και στο βίντεο που ακολουθεί ήταν (κατά λέξη) η παρακάτω:

«Σχετικά με το έμβλημα του Δήμου… δεν το γνωρίζω. Δεν γνωρίζω δηλαδή ποια διαδικασία πρέπει να «είναι»… ή οτιδήποτε άλλο… ή αν κάτι έγινε , θεωρώ όμως, απ’ όση γνώση έχω των υλικών, ότι το υλικό αυτό όταν είναι φυσικό έχει ένα χρώμα… και σιγά – σιγά ο ορείχαλκος μαυρίζει με την υγρασία και τον καιρό. Αυτό ξέρω από την εμπειρία, αλλά να το ελέγξουμε. Δεν έχω καμία αντίρρηση σ’ αυτό».

Επειδή η απάντηση του κ. Παπαναστασίου δεν μας καλύπτει και επειδή είμαστε βέβαιοι ότι καμιά ενδεδειγμένη διαδικασία δεν εφαρμόστηκε, αλλά όπως πληροφορηθήκαμε το έμβλημα του Δήμου «μπογιατίστηκε», με αποτέλεσμα «η υφή του αναγλύφου, η λεπτομέρεια του “πλασίματος” του καλλιτέχνη» να «έχει χαθεί», να «έχει “παστωθεί” με το υλικό-χρώμα που έβαλαν» και έπαψε πια να διατηρεί την «αυθεντικότητά» του και την «ποιότητα του ως έργου», καλούμε την δημοτική αρχή να το αποκαταστήσει άμεσα και να μην επαναπαυθεί στην φροντίδα του πανδαμάτορα χρόνου.

Υ.Γ. Για όσους δεν γνωρίζουν να σημειώσουμε ότι ο γλύπτης Θύμιος Πανουργιάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αγρίνιο από Αγρινιώτες γονείς. Στο Αγρίνιο τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Αργότερα συνέχισε στο Παρίσι στην αντίστοιχη σχολή με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. Το 1964 εγκαθίσταται μόνιμα την Αθήνα. Δουλεύει ακατάπαυστα τη γλυπτική του την οποία εκθέτει κατά καιρούς, φιλοτεχνεί μνημεία, ασχολείται με τα συνδικαλιστικά του κλάδου και ιδρύει μαζί με άλλους γλύπτες τον Σύλλογο Γλυπτών καθώς και Αίθουσα Τέχνης σε εταιρική βάση. Υπήρξε μέλος πολλών επιτροπών διαφόρων φορέων και Υπουργείων. Από το 1972 μέχρι το 1998 δίδαξε σχέδιο και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

Πήρε μέρος σε όλες τις μεγάλες επίσημες διεθνείς διοργανώσεις γλυπτικής, στο Σάο Πάολο, τη Βενετία, την Οσάκα, την Αλεξάνδρεια (βραβείο) και τη Βουδαπέστη (βραβείο). Έργα του βρίσκονται σε πολλές κρατικές και ιδιωτικές συλλογές και μουσεία στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Έχει δώσει το παρόν σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.