Μόλις κυκλοφόρησε (20 Ιουνίου 2023) από τις εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ το νέο βιβλίο του Νικολάου Θεοδ. Μήτση με τίτλο: «Ηπειροσουλιώτες στο Αγρίνιο (1823-1845) Επίκοιση στο Βραχώρι, στη Ναύπακτο και στο Ξηρόμερο».

Πρόκειται για το δωδέκατο (12ο) στη σειρά μέχρι στιγμής βιβλίο που έχει γράψει ο Ξηρομερίτης ιστορικός – ερευνητής Νικόλαος Θεοδ. Μήτσης και αφορά την περιπλάνηση των Ηπειροσουλιωτών από αρχές του 1823 που πρωτοήρθαν στη Δυτική Ελλάδα ως την τελική εγκατάστασή τους στην Αιτωλοακαρνανία στα 1845 και ιδιαίτερα στο Αγρίνιο, στη Ναύπακτο, στο Μεσολόγγι, αλλά και στο Ξηρόμερο.

Νίκος Θεοδ. Μήτσης

Αυτό το πόνημα εντάσσεται στην κατηγορία της τοπικής εργογραφίας, πηγές και μελέτες της ελληνικής ιστορίας και αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της, καθότι φέρνει στο φως της δημοσιότητας γεγονότα που διαδραματίσθηκαν στην περιπλάνηση των ανέστιων Σουλιωτών, οι οποίοι είχαν εκπατριστεί στις 15/28 Δεκεμβρίου 1803 για την Κέρκυρα.

Κατά την επανάσταση του 1821 και κυρίως μετά το 1828 παρουσιάζονται μετακινήσεις άμαχων ελληνικών πληθυσμών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας ( Θρακομακεδόνες, Ηπειρώτες, Θεσσαλοί, Κρήτες, βλάχοι, νησιώτες, Σαρακατσάνοι, Καραγκούνηδες, μικροί πληθυσμοί από

Σέρβους, Βούλγαρουςκ.ά ), με τελικό προορισμό την ενδοχώρα της Ρούμελης, των Κυκλάδων, αλλά και της Πελο­ποννήσου.

Δραματικές υπήρξαν επίσης και οι μετοική­σεις των Σουλιωτών που εκπατρίστηκαν ολοκληρωτικά για την Κέρκυρα, έμειναν εκεί επί δεκαεπτά χρόνια και γύρισαν στο Σούλι (το 1820), φιλώντας τα πάτρια χώματά τους και δα­κρυρροώντας τα έραναν με αναφιλητά, αλλά και με πόνο ψυχής.

Έφυγαν ξανά οι Σουλιώτες από την πατρίδα τους και για πάντα τέλος Αυγούστου του 1822, υφιστάμενοι ανείπωτη ταλαιπωρία, περιπλανώμενοι από τόπο σε τό­πο όπως: Κεφαλλονιά – Λευκάδα (Κάλαμος -Επισκοπή- Καστός- Με­γανήσι) Αιτωλοακαρνανία (Αγρίνιο, Μεσολόγγι, Ναύπακτος, Βόνιτσα και Ξηρόμερο), γενόμενοι πολλές φορές βορρά υποσχέσεων από την επίσημη διοίκηση για εποίκηση και μόνιμη εγκατάστασή τους σε ελληνικό έδαφος, στην αρχή για το Νεόκαστρο Πυλίας Μεσσηνίας, ακολούθως για το Ζαπά­ντι Αγρινίου, μετά για το Λάλα Ηλείας, την Επίδαυρο Αργο­λίδας και τέλος ξανά – ως Ηπειροσουλιώτες πλέον – στο Ζαπάντι Αγρινίου, στο Αγρίνιο, στο Μεσολόγγι, στη Ναύπακτο και γενικότερα στη Βόνιτσα και στο Ξηρόμερο.

Ως γείτονες με την Αιτωλοακαρνανία, οι Ηπειροσουλιώτες προτίμησαν να κατοικήσουν σε αυτή την περιοχή καικυρίως στο εύφορο Αγρίνιο (Βραχώρι), καθώς και στα χωριά και στις επαρχίες πέριξ αυτού, με την ελπίδα της επιστρο­φής τους κάποια στιγμή στην πραγματική ποθητή πα­τρίδα τους, το Σούλι της Θεσπρωτίας.

Αυτή η περιπλάνηση των Ηπειροσουλιωτών στις αρχές του 1823 και η τελική εγκατάσταση-εποίκηση τους στην Αι­τωλοακαρνανία στα 1845 εξετάζεται μέσα από πρωτογενείς ιστορικές πηγές των Γενικών Αρχείων του Κράτους, των Αρχείων της Εθνικής Παλιγγενεσίας, καθώς και από μελέτες επι­φανών ιστορικών του 19ου αιώνα με αδιάσειστα ιστορικά ντοκουμέντα συνοδευόμενα με πληθώρα πρωτοτύπων εγγράφων σε φωτογραφίες από τα Γ.Α.Κ.

Τα με επιμονή και υπομονή ανέκδοτα ιστορικά στοιχεία συλλέχθηκαν με πολυετή έρευνα και κόπο, καταγράφηκαν και παρουσιάζονται από τον καταγόμενο εξ Αρχοντοχωρίου Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας ιστορικό ερευνητή Νικόλαο Θεοδ. Μήτση.

Το βιβλίο διατίθεται από τις εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ , Μαντζάρου 9 / Τ. Κ 10672 Αθήνα, τηλέφωνο 2103626348 , 6976334493 / email: info@herodotos.net ,καθώς και με παραγγελία απ΄ όλα τα επώνυμα βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της Ελλάδος γενικότερα.