Γράφει η Όλγα Δασκαλή *

Μία από τις πλέον στρατηγικές αποφάσεις που έχει λάβει ο Δήμος μας και η δημοτική επιχείρηση ύδρευσης (ΔΕΥΑΜ) είναι η συμμετοχή στις ενεργειακές κοινότητες, όπως αυτές δημιουργήθηκαν από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Το έργο αυτό έχει αναγνωριστεί πανελλαδικά ως η “καλύτερη Πρωτοβουλία για την Ενέργεια και το Περιβάλλον στην Αυτοδιοίκηση” στα βραβεία “BRAVO SUSTAINABILITY DIALOGUES & AWARDS 2022”. Ο στόχος του έργου είναι η κατασκευή του μεγαλύτερου συνεργατικού φωτοβολταϊκού πάρκου στην Ευρώπη, σε μια Περιφέρεια – αυτής της Δυτικής Ελλάδας – που πρόσφατα απέκτησε το σήμα “Regional Innovation Valley”. Το εν λόγω βραβείο RIV, υποτίθεται μάλιστα ότι “θα διευκολύνει περαιτέρω τη χρηματοδότηση και υλοποίηση εμβληματικών έργων καινοτομίας που συνάδουν με τους Στρατηγικούς Στόχους της νέας Προγραμματικής Περιόδου (Στρατηγικός Σχεδιασμός 2025-2028)”.

Η καθυστέρηση αδειοδότησης και οι πολιτικές στρεβλώσεις

Ωστόσο, αν και έχουν περάσει 2,5 χρόνια από την κατάθεση του πλήρους φακέλου για το έργο, και παρά τις επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις των αρμοδίων ότι γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες, δεν έχουμε δει ακόμα ουσιαστικά αποτελέσματα.

Ποιος τελικά εμπαίζει ποιον σε αυτή τη χώρα και σε αυτή την περιοχή; 

Είναι δυνατόν η ενεργειακή πολιτική μιας ολόκληρης Περιφέρειας, η οποία αφορά τόσους Δήμους και ΤΟΕΒ, να εμποδίζεται από ιδιωτικά συμφέροντα και πολιτικούς παράγοντες που εξυπηρετούν μηχανισμούς μιας κατευθυνόμενης οικονομίας; 

Είναι δυνατόν να μην προτάσσεται ένα δημόσιο έργο που θα μειώνει το ενεργειακό κόστος για αγρότες και κατοίκους περιοχών της Δυτικής Ελλάδας, ενώ υπάρχουν υπόνοιες ότι ιδιωτικά έργα που έρχονται αργότερα θα αδειοδοτηθούν ή αδειοδοτήθηκαν;

Η μη αδειοδότηση του φωτοβολταϊκού πάρκου φαίνεται να αποτελεί πολιτική επιλογή παράδοσης της ενέργειας σε συμφέροντα, καταστρέφοντας τον ενεργειακό σχεδιασμό με κοινωνικό πρόσημο.

Οικονομικά και Κοινωνικά Οφέλη

Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να προσφέρουν σημαντικά και πολυδιάστατα οφέλη, ενισχύοντας την ενεργειακή αυτονομία, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συμμετοχή και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Για έναν Δήμο, έναν ΤΟΕΒ και μια Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης, η ενεργειακή αυτονομία και ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς τους επιτρέπει να έχουν τη δική τους ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή ενέργεια, μειώνοντας την εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές.

Συγκεκριμένα το έργο των ενεργειακών κοινοτήτων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας θα αποτελείται από 108 φωτοβολταϊκά πάρκα παραγωγής ενέργειας που θα παράγουν την ηλεκτρική ενέργεια (τις kWh) που καταναλώνουν οι Δήμοι, οι ΔΕΥΑ και οι ΤΟΕΒ της Περιφέρειας. Το έργο θα λειτουργεί με το μοντέλο του ενεργειακού συμψηφισμού, δηλαδή η παραγωγή (του φωτοβολταϊκού ) θα συμψηφίζεται με  την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (KWh) ετησίως,  μετά την έκδοση των λογαριασμών κατανάλωσης.

Επίσης με βάση μελέτες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας όσον αφορά τον Δήμο Μεσολογγίου και την ΔΕΥΑΜ που ανήκουν στην Δ4 Ενεργειακή Κοινότητα, θα έχουν 9 MW φωτοβολταϊκό πάρκο σε 120 στρέμματα. Αυτή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα αποφέρει στο Δήμο και τη ΔΕΥΑΜ 4.500.000 € το χρόνο με σημερινές τιμές χρέωσης KWh που θα φτάνει τα 5 εκ.με τα ευάλωτα νοικοκυριά. Με άλλα λόγια, σε 25 χρόνια τουλάχιστον παραγωγής, κέρδος  100.000.000 €. Αντίστοιχα, για τα ΤΟΕΒ του δήμου (Μεσολόγγι, Ευηνοχώρι, Κατοχή, Νεοχώρι, Κατοχή, Λεσίνι) που συμμετέχουν στην Τ1 Ενεργειακή Κοινότητα, θα έχουν 18 MW φωτοβολταϊκό πάρκο σε 220 στέμματα. Η παραγωγή ενέργειας θα αποφέρει στα ΤΟΕΒ 7.000.000 € το χρόνο, δηλ. 175.000.000 € την 25ετια.

Στην περίπτωση του Δήμου μας και της ΔΕΥΑΜ, οι τεράστιες ανάγκες λόγω της ιδιομορφίας της περιοχής μας (112 αντλιοστάσια) χρήζουν στρατηγικού σχεδιασμού για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξοικονόμηση πόρων. Αυτή η εξοικονόμηση μπορεί να επιτευχθεί με την συμμετοχή σε μια ενεργειακή κοινότητα και σε συνδυασμό με άλλες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας (τηλεπαρακολούθηση οδοφωτισμού, μονώσεις κτιρίων, αλλαγή συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις οροφές, εκσυγχρονισμός δημοτικού στόλου οχημάτων με ηλεκτρικά οχήματα, ενίσχυση πρασίνου και στοχευμένες δεντροφυτεύσεις), να μπορεί να μιλά κάποιος για αλλαγή του ενεργειακού τοπίου και του ενεργειακού κόστους στην περιοχή μας.

Η Αναγκαιότητα της Στήριξης των Ενεργειακών Κοινοτήτων

Η παραγωγή ενέργειας σε τοπικό επίπεδο μπορεί να μειώσει τα ενεργειακά κόστη για τους δημότες, καθώς οι κοινότητες μπορούν να επωφεληθούν από την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας χωρίς τις επιβαρύνσεις των μεσαζόντων. Επιπλέον, η δημιουργία και διαχείριση των ενεργειακών κοινοτήτων, εκτός της μείωσης του ενεργειακού κόστους, δύναται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο, ενδυναμώνοντας την τοπική οικονομία, συμμετέχοντας στην ανάπλαση της περιοχής της Κλείσοβας, στην ασφάλεια γύρω και εντός του Πανεπιστημίου, στην προοπτική  για ίδρυση και λειτουργία τμημάτων ηλεκτρολόγων και μηχανολόγων σε διάφορες εκπαιδευτικές δομές (ΕΠΑΛ, ΣΑΙΕΚ κλπ.), ενισχύοντας την επισκεψιμότητα στο χώρο και την προβολή του έργου ως παράδειγμα για μίμηση. 

Παράλληλα, οι ενεργειακές κοινότητες (νομοθετικό πλαίσιο ν. 5037/2023) προωθούν την ιδέα της ενεργειακής δημοκρατίας, όπου οι πολίτες έχουν λόγο και συμμετοχή στον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας, δημιουργώντας πιο δίκαια και βιώσιμα ενεργειακά συστήματα.

Είναι επιτακτική ανάγκη να προωθήσουμε και να υποστηρίξουμε την υλοποίηση του έργου των ενεργειακών κοινοτήτων της Περιφέρειας μας. Το έργο αυτό αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την περιοχή μας να πρωτοπορήσει στην ενεργειακή μετάβαση και να διασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για όλους. Αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την περιοχή μας να πρωτοπορήσει στην ενεργειακή μετάβαση και να διασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.

Ώρα για Δράση

Σε αυτό το πολύ κομβικό σημείο, καλούμε τον Δήμαρχο που εκπροσωπεί τον Δήμο μας στη Γενική Συνέλευση της Ενεργειακής Κοινότητας και τον πρώην Δήμαρχο και νυν δημοτικό σύμβουλο κ. Κωνσταντίνο Λύρο, ως Αντιπρόεδρο του ΔΙοικητικού Συμβουλίου της Δ4 Ενεργειακής Κοινότητας, να συνταχθούν με το συμφέρον των δημοτών και να πάρουν ξεκάθαρη θέση. Η σιωπή τους μέχρι τώρα προκαλεί ερωτηματικά, ειδικά ενόψει της σύσκεψης αρχές Οκτωβρίου με την παρουσία της Υφυπουργού Περιβάλλοντος η οποία έρχεται να παρουσιάσει το σχέδιο “Απόλλων”, ένα σχεδιασμό του Υπουργείου που κάνει πλάτες σε ιδιωτικά συμφέροντα σε καθαρή σύγκρουση με το δημόσιο συμφέρον των Δήμων και των Περιφερειών. Με την περίπτωση του «Απόλλων», ο Δήμος μας, η ΔΕΥΑΜ και οι ΤΟΕΒ και όσοι άλλοι συμβληθούν με το πρόγραμμα, θα πάρουν μια μικρή μόνον έκπτωση στην τιμή KhW και θα υπογράψουν δεσμευτική σύμβαση 15ετίας με έναν ιδιώτη μεγαλοπαραγωγό μη έχοντας τη δυνατότητα για 15 χρόνια να κάνουν έργο σαν αυτό της Περιφέρειας. 

Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε έναν Δήμο που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα να παραμελεί τις δυνατότητες εξοικονόμησης πόρων μέσω τέτοιων στρατηγικών ενεργειακών έργων. Το ενεργειακό χρέος του Δήμου μας, που σε μεγάλο βαθμό έχει προκύψει από πελατειακές πρακτικές και όχι από τους συνεπείς δημότες, δεν μπορεί να συνεχίσει να φορτώνεται στις πλάτες των πολιτών.

Ζητάμε, από τους υπευθύνους και τα συμβούλια των ενεργειακών κοινοτήτων να κινηθούν συντονισμένα, διεκδικώντας την άμεση χορήγηση της απαραίτητης άδειας από τον αρμόδιο φορέα.

Η ολιγωρία σε αυτό το έργο δεν είναι πλέον ανεκτή. Είναι ώρα για δράση, ώστε να διασφαλίσουμε το μέλλον του Δήμου και την ενεργειακή αυτονομία που αξίζει η περιοχή μας.

* Επικεφαλής του συνδυασμού
«Ισχυρός Δήμος, Δυνατές Κοινότητες, Ευημερία Πολιτών»