Στις ελληνικές προτεραιότητες για τη θαλάσσια ασφάλεια και την προστασία των ωκεανών αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας το απόγευμα της Δευτέρας (9 Ιουνίου) στην 3η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς, που πραγματοποιείται στη Νίκαια της Γαλλίας.

Στην ατζέντα της Διάσκεψης βρίσκονται η κλιματική η αλλαγή, η ρύπανση, η βιοποικιλότητα και η βιώσιμη αλιεία και ο Έλληνας πρωθυπουργός, στο πλαίσιο της εθνικής παρέμβασης, ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα προχωρά άμεσα στην υλοποίηση δύο νέων εθνικών θαλάσσιων πάρκων στις θάλασσές της.

Όπως σημειώνεται στο «Πρώτο Θέμα», ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα πριν το τέλος του μήνα θα δημιουργήσει δυο νέα εθνικά πάρκα στο Ιόνιο και τις νότιες Κυκλάδες, εκκινώντας τις σχετικές νομικές διαδικασίες. Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η δημιουργία των θαλάσσιων αυτών πάρκων, έχει ως στόχο το να αυξηθεί το ποσοστό των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών στο 30% των χωρικών υδάτων της χώρας.

«Αυτό είναι το πρώτο βήμα, καθώς θα έρθουν κι άλλα. Έτσι θα αυξήσουμε τα προστατευόμενες περιοχές στα εθνικά μας ύδατα» υπογράμμισε.

Η δημιουργία των δύο Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων, στο Ιόνιο και στο Αιγαίο, εντάσσεται στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα μας προκειμένου να αυξήσει το μέγεθος των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών της στο 30% των χωρικών υδάτων της. Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στην πρωτοβουλία 30Χ30 -δηλαδή την προστασία του 30% του θαλάσσιου πλούτου μέχρι το 2030.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στα ζητήματα της ασφάλειας, ενώ επανέλαβε την στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες απανθρακοποίησης του στόλου, τονίζοντας όμως ότι αυτή θα πρέπει να είναι συνολική, αλλιώς θα είναι αναποτελεσματική.

Δείτε βίντεο:

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της εθνικής παρέμβασης του πρωθυπουργού  στην Ολομέλεια της 3ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς, στη Νίκαια:

Εξοχότατοι, αγαπητοί συνάδελφοι,

Είναι πραγματική χαρά μου που συμμετέχω μαζί σας στην 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς.

Για τη χώρα μου, την Ελλάδα, η θάλασσα δεν είναι απλώς σημαντική, είναι μέρος της ταυτότητάς μας. Είμαστε ένα ναυτικό έθνος, με τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, χιλιάδες νησιά και μία από τις πιο μεγαλύτερες ακτογραμμές του κόσμου. Η σύνδεσή μας με τη θάλασσα διαμορφώνει όχι μόνο την οικονομία και τον τρόπο ζωής μας, αλλά και την ταυτότητά μας.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τη Γαλλία και την Κόστα Ρίκα για τη διοργάνωση της 3ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς και για την εστίαση της προσοχής μας στην επείγουσα ανάγκη να επιταχύνουμε την κοινή μας δράση για την προστασία των ωκεανών μας. Εξάλλου, ο αρχαίος θεός Ωκεανός ήταν σύμβολο ενός αρχέγονου κόσμου που πιστεύεται ότι περιβαλλόταν από νερό.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι το νερό συντηρεί όλη τη ζωή και αναγνωρίζουμε ότι η προστασία των ωκεανών μας αποτελεί παγκόσμιο καθήκον. Στο τέλος της ημέρας, η υγεία τους εξαρτάται από την κοινή διαχείριση. Διότι η διάσωση των θαλασσών μας δεν είναι έργο μόνο ενός έθνους, είναι έργο της γενιάς μας.

Φέτος έχουμε έναν συγκεκριμένο στόχο μπροστά μας, ένα σημαντικό ορόσημο: να κυρώσουμε τη Συμφωνία για τη βιοποικιλότητα σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας (BBNJ Agreement), ώστε να τεθεί σε ισχύ.

Η Συμφωνία αυτή είναι ένα ιστορικό βήμα για τη διατήρηση και τη βιολογική ποικιλομορφία και η διεθνής κοινότητα πρέπει να ασκήσει πιέσεις για την εφαρμογή της το συντομότερο δυνατό.

Είναι τιμή μου να ανακοινώσω ότι η Ελλάδα κάνει το καθήκον της. Κυρώσαμε τη Συμφωνία BBNJ και θα καταθέσουμε σήμερα το έγγραφο της κύρωσης. Και, ασφαλώς, σκοπεύουμε να κάνουμε περισσότερα.

Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι η Ελλάδα έκανε ένα πολύ σημαντικό βήμα για την προστασία των θαλασσών σε εθνικό επίπεδο: πριν το τέλος αυτού του μήνα ξεκινάμε τη νομική διαδικασία για τη δημιουργία δύο νέων εθνικών θαλάσσιων πάρκων, ένα στο Ιόνιο Πέλαγος και ένα στις νότιες Κυκλάδες στο Αιγαίο Πέλαγος, σε πρώτη φάση, ενώ θα ακολουθήσουν και άλλα.

Με τα νέα πάρκα, θα αυξήσουμε σημαντικά τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στα χωρικά μας ύδατα: μόλις ολοκληρωθούν αυτά τα πάρκα, θα υπερβούμε σημαντικά το όριο του 30% πολύ πριν από τον στόχο 30×30 του 2030. Και βέβαια, θα απαγορεύσουμε την αλιεία με μηχανότρατες σε όλα τα θαλάσσια πάρκα μας.

Και βέβαια, δεν θα σταματήσουμε εκεί: λαμβάνουμε ολοκληρωμένα μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι όλες οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές μας προστατεύονται αποτελεσματικά και δεν είναι απλώς «πάρκα στα χαρτιά».

Αυτό σημαίνει, παρακολούθηση και εποπτεία τελευταίας τεχνολογίας και αποτελεσματική διακυβέρνηση σε συνεργασία με ΜΚΟ.

Βασιζόμαστε στις φιλόδοξες δεσμεύσεις και τις συγκεκριμένες δράσεις που αναλήφθηκαν στην 9η Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς, την οποία φιλοξένησε περήφανα η Ελλάδα πέρυσι.

Λαμβάνουμε στοχευμένα μέτρα για την αποκατάσταση, την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα των θαλάσσιων ειδών μας και της βιοποικιλότητας, με στόχο να κηρύξουμε το 10% των χωρικών υδάτων μας ως ζώνες χωρίς αλιευτική δραστηριότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζουμε πρωτοβουλίες τοπικών αλιευτικών κοινοτήτων, όπως αυτή στο νησί της Αμοργού, «Αμοργόραμα», η οποία θεσπίζει συγκεκριμένες ζώνες απαγόρευσης αλιείας γύρω από το νησί ως ασφαλή καταφύγια για τη θαλάσσια ζωή.

Επιτρέψτε μου να πω μια λέξη για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Θα πρέπει να επιταχύνουμε αλλά ταυτόχρονα να συντονίσουμε αυτή την ενεργειακή μετάβαση. Η απανθρακοποίηση πρέπει να είναι παγκόσμια, αλλιώς θα είναι αναποτελεσματική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα προσχώρησε στην Πρωτοβουλία για τους Κόμβους Ναυτιλιακής Καθαρής Ενέργειας (CEM Hubs), η οποία υλοποιείται από το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS), που συνδέει παραγωγούς, λιμάνια, πλοιοκτήτες και επενδυτές για την αύξηση της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρόσφατη συμφωνία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η οποία και η ίδια δεν είναι χωρίς προκλήσεις, πρέπει να γίνει σεβαστή από όλες τις χώρες, αποφεύγοντας τμηματικές ρυθμίσεις.

Η Ελλάδα είναι επίσης πρωτοπόρος στην προώθηση της θαλάσσιας ασφάλειας. Επισημάναμε πρόσφατα τη σημασία της κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ένας ασφαλής θαλάσσιος χώρος προάγει την παγκόσμια πολιτική σταθερότητα, την οικονομική σταθερότητα, την ασφάλεια εφοδιασμού, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία όλων των λαών. Και πρέπει να κάνουμε περισσότερα, ως διεθνής κοινότητα, για να ενισχύσουμε τη θαλάσσια ασφάλεια.

Για την προστασία και την ασφάλεια των ωκεανών και των θαλασσών μας, τα νομικά πλαίσια είναι απαραίτητα. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) είναι το μοναδικό διεθνές πλαίσιο που διαθέτουμε για τον θαλάσσιο τομέα και μια σταθερή βάση για την παγκόσμια διακυβέρνηση στη θάλασσα, η διαρκής σημασία της οποίας επιβεβαιώνεται σήμερα, με τη Συμφωνία BBNJ, την τρίτη συμφωνία εφαρμογής της.

Αγαπητοί φίλοι,

Για την Ελλάδα και όλους τους λαούς της Μεσογείου, η θάλασσά μας είναι η κληρονομιά μας. Εδώ και χιλιετίες μάς συνδέει, όπως οι ωκεανοί συνδέουν τις ηπείρους. Η προστασία των θαλασσών και των ωκεανών μας πρέπει να μας ενώνει σήμερα.

Πρέπει να δεσμευτούμε από κοινού για να τους σώσουμε και να σώσουμε το μέλλον μας.

Ας αντιστοιχίσουμε τα λόγια με τη δράση και ας ανταποκριθούμε στην καθοριστική πρόκληση της εποχής μας.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Πιο κοντά στους ευρωπαϊκούς στόχους 

Υπενθυμίζεται ότι σημαντικό βήμα για την προστασία του θαλάσσιου πλούτου της χώρας αποτελεί ο σχεδιασμός του Εθνικού Δικτύου Θαλάσσιων Πάρκων, που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με επιστημονικούς και τοπικούς φορείς. Το δίκτυο προβλέπει τη δημιουργία νέων αυστηρά προστατευόμενων περιοχών στο Αιγαίο και το Ιόνιο, με στόχο την ανάσχεση της υποβάθμισης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας.

Η Ελλάδα διαθέτει πλούσιο θαλάσσιο φυσικό κεφάλαιο, ωστόσο μόλις το 0,3% των υδάτων της τελεί υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας. Το νέο δίκτυο φιλοδοξεί να φέρει τη χώρα πιο κοντά στους ευρωπαϊκούς στόχους για την κλιματική ανθεκτικότητα και την πράσινη ανάπτυξη.

Αν και τα πάρκα είναι καθαρά περιβαλλοντικά, όπως λέει η Αθήνα, δεν έχουν λείψει οι τουρκικές αντιδράσεις, με την Άγκυρα να υποστηρίζει ότι ορισμένες περιοχές που εντάσσονται στα πάρκα δεν ανήκουν στην ελληνική κυριαρχία, επικαλούμενη «αμφισβητούμενα» νησιά και νησίδες, τις οποίες η Τουρκία αυθαίρετα, παράνομα και κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών συμπεριλαμβάνει στις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» (όπως Σύρνα, Αυγό, Ζαφορά, Κανδελούσα, Λέβιθα κ.λπ.).

Να θυμίσουμε ότι τον Απρίλιο του 2024, όταν είχε ανακοινωθεί αρχικά η θεσμοθέτηση των Θαλάσσιων Πάρκων, είχε υπάρξει έντονη αντίδραση από την Τουρκία. «Συνιστούμε στην Ελλάδα να μην εμπλέξει τα εκκρεμή ζητήματα του Αιγαίου και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βράχων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει παραχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συνθήκες, στο πλαίσιο της δικής της ατζέντας» ανέφερε, μεταξύ άλλων.