Αφιέρωμα στη μνήμη του αείμνηστου συμπολίτη μας Ηλία Νικ. Σμεράϊδου που έφυγε απο τη ζωή στις 2 Ιανουαρίου 1996.
Ξενιτεύτηκε στην Αμερική σε νεαρή ηλικία, όπου και δραστηριοποιήθηκε –εκτός της εργασίας του– πολιτικά και κοινωνικά, ως εξέχον μέλος της ομογένειας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, επέλεξε να μείνει για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε χωριό της Φωκίδος, τόπο καταγωγής της συζύγου του.
Μετά τον πρόωρο δικό του θάνατο (57 ετών) και αργότερα και της συζύγου του, το σπίτι τους το κληρονόμησαν συγγενείς, που κατόπιν το πούλησαν εγκαταλείποντας εκεί μέσα και το προσωπικό του αρχείο εκ 1500 περίπου φωτογραφιών και κάποιων χειρογράφων με λιγοστά ποιήματα. Τα στοιχεία αυτά, εντοπίστηκαν απο έναν ευαίσθητο καλλιτέχνη (ζωγράφο) κάτοικο Ναυπάκτου και πολύ αγαπητό μου φίλο, τον Νίκο Καλατζή, ο οποίος παρατήρησε ότι στο πίσω μέρος πολλών φωτογραφιών σημειώνονταν ως τόπος λήψης της φωτογραφίας η Αμφιλοχία και έσπευσε να μας το ανακοινώσει.
Στις 18 Ιουλίου 2022 συναντηθήκαμε στην πλατεία Γριμπόβου στην Ναύπακτο, όπου συν τοις άλλοις μας είπε:
"Τα βρήκα λίγο πριν τα πετάξουν και κοιτάζοντας τις φωτογραφίες, τον αισθάνθηκα σαν ένα πρόσωπο που το πετούσαν στα σκουπίδια και σκέφτηκα να σας ειδοποιήσω. Θα χαρώ πάρα πολύ να τα πάρεις στα χέρια σου, σαν τον αρχαιόφιλο, που παίρνει απο μένα ενα κεραμίδι και που έχει την δυνατότητα να μου διηγηθεί την πορεία του..."Έτσι, τα φυσικά αυτά τεκμήρια, επέστρεψαν στην πατρίδα του Ηλία, εδώ όπου και ο ίδιος αναπαύεται προκειμένου να εισαχθούν στο ευρύτερο Ιστορικό Αρχείο “ΛΥΣΙΜΑΧΟΣ Ο ΑΚΑΡΝΑΝ” και να χρησιμεύσουν «εις γενεάν ετέραν».
Το ποίημα "Στην αδελφή μου Λένα" το έγραψε στην Αμερική μετά τον πρόωρο θάνατό της:Σκληρή η μοίρα απάν’ απλώνει
στης μαύρης φτώχειας την κατοικιά
αντάρ’ ασήκωτη μαύρο σεντόνι
και πόνο φέρνει στη δυστυχιά
Της μοίρας άσπλαχνο σκληρό το χέρι
χτυπά τον κύρη, σβήνει η ματιά
της φτώχειας άσωτο χρυσό μαχαίρι
τον γιό του στέλνει στην ξενητειά…
Ας είναι ελαφρύ το χώμα της αγαπημένης του πατρίδας που τον σκεπάζει,Ν.Χ.Τ.
Αμερική. Με τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο. Από το προσωπικό του αρχείο
