Πανεπιστήμια τριετούς φοίτησης δημιουργεί το υπουργείο Παιδείας με τον νέο νόμο πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που αναμένεται να προωθήσει η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχέδιου που συζητείται στη Βουλή για την αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, τη φύλαξη των πανεπιστημίων και την προστασία των ακαδημαϊκών ελευθεριών.

Τα προγράμματα τριετούς διάρκειας που μελετά το υπουργείο Παιδείας θα αφορούν ευέλικτα τμήματα ή σχολές τεχνολογικής -κυρίως- κατεύθυνσης για την απόκτηση εξειδίκευσης από τους αποφοίτους σε συγκεκριμένες ειδικότητες και τομείς που ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες της αγοράς εργασίας. Τα τμήματα τριετούς διάρκειας, που θα βρίσκονται εντός των πανεπιστημίων, θα έχουν άμεση σύνδεση με τον θεσμό της πρακτικής άσκησης και κατεύθυνση εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για την επαναφορά των ΤΕΙ που έγιναν ΑΕΙ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με στόχο να εισάγονται σε αυτά οι υποψήφιοι με χαμηλότερες βαθμολογίες ούτως ώστε, σε συνδυασμό με τη θέσπιση βαθμολογικής βάσης από τα ΑΕΙ, να μη δημιουργείται συνωστισμός χαμηλόβαθμων υποψηφίων στις περισσότερες σχολές.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Ισμήνης Χαραλαμποπούλου στο protothema.gr, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα ΤΕΙ που έγιναν ΑΕΙ θα γίνουν τριετούς φοίτησης. Αντιθέτως στα τμήματα ΑΤΕΙ θα παραμείνει η διάρκεια σπουδών στα 8 εξάμηνα, ενώ θα γίνει επιλογή με αυστηρά κριτήρια για το πώς θα δημιουργηθούν τα νέα τμήματα. Τα τριετή τμήματα θα έχουν σαφή τεχνολογική κατεύθυνση και η εισαγωγή των αποφοίτων ΓΕΛ και ΕΠΑΛ θα γίνεται με συγκεκριμένα μοριοδοτούμενα κριτήρια.

Τα νέα τμήματα, που θα αντικαταστήσουν τα διετή προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού, θα δημιουργηθούν ως επί το πλείστον εκ του μηδενός, χωρίς να αποκλείεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και η μετατροπή υφιστάμενων τμημάτων που δεν καταφέρουν να προσελκύσουν φοιτητές, λόγω της θεσμοθέτησης της ελάχιστης βάσης εισαγωγής. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα ζητείται η σύμφωνη γνώμη του εκάστοτε πανεπιστημίου προκειμένου να ιδρυθεί εντός του ιδρύματος ένα τέτοιο τμήμα, με την παροχή των ανάλογων κινήτρων.

Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας είναι η Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση «να βρει πάλι τον δρόμο της» και να γίνει ανακατανομή του χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς η μετατροπή των ΤΕΙ σε ΑΕΙ έγινε σε μικρό χρονικό διάστημα και χωρίς τις απαραίτητες μελέτες για τους στόχους και την πορεία των Ιδρυμάτων.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το νομοσχέδιο θεσμοθετεί την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ), καθώς η κυρία Κεραμέως τονίζει την ανάγκη της αναβάθμισης των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων εισαγωγής στο πανεπιστήμιο, επιτυχούς φοίτησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών.

«Σήμερα εισάγονται φοιτητές ακόμη και με βαθμό 0,6 στα 20, ενώ σχεδόν το 30% των φοιτητών δεν αποφοιτά ποτέ», αποκαλύπτει η υπουργός και προσθέτει ότι με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις «δίνουμε μεγαλύτερη ελευθερία και αυτονομία στα πανεπιστήμια να καθορίζουν όρους εισαγωγής σε αυτά. ΕΒΕ λοιπόν ως ποσοστό, όχι ως απόλυτος αριθμός. ΕΒΕ που τίθεται από κάθε πανεπιστημιακό τμήμα ως ποσοστό επί του μέσου όρου των επιδόσεων όλων των υποψηφίων του ίδιου επιστημονικού πεδίου».

Σχετικά με την καθιέρωση της νέας διαδικασίας εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε δύο φάσεις, η κυρία Κεραμέως περιγράφει τις στρεβλώσεις του υφιστάμενου συστήματος, όπως το ότι «μόνο 1 στους 2 υποψηφίους επιλέγει το τμήμα στο οποίο καταλήγει να φοιτά μέσα στις πρώτες 5 επιλογές του», αλλά και ότι «μπορεί κάποιος να καταλήξει να εγγραφεί στην τυχαία 250ή επιλογή του, στην οποία κατά πάσα πιθανότητα δεν θα φοιτήσει, πόσο μάλλον να αποφοιτήσει, καταλαμβάνοντας όμως τη θέση κάποιου που πραγματικά θέλει να φοιτήσει στο συγκεκριμένο τμήμα. Σκοπός της ρύθμισης είναι να εισάγονται περισσότεροι υποψήφιοι σε τμήματα στα οποία θέλουν πραγματικά να σπουδάσουν».

Η κυρία Κεραμέως κάνει ιδιαίτερη αναφορά και σε μια άλλη σειρά ρυθμίσεων, οι οποίες έχουν νομοθετηθεί ήδη και αφορούν την ουσιαστική αναβάθμιση των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, διότι, όπως τόνισε, «δεν είναι ένας ο κοινωνικός ανελκυστήρας της εκπαίδευσης, είναι πολλοί με πολλές εναλλακτικές διαδρομές. Δεν είναι ο μόνος δρόμος το πανεπιστήμιο. Υπάρχει και ο δρόμος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Έναν δρόμο που τον ακολουθεί η πλειονότητα των νέων σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Διπλά πτυχία (dual degrees)

Με τον νόμο-πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση το υπουργείο προωθεί τη βελτίωση των υποδομών για φοιτητικές εστίες και σίτιση. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, με τον ίδιο νόμο αναμένεται ότι θα οριστεί διπλό σύστημα διοίκησης των πανεπιστημίων από τη σύγκλητο και συμβούλια προσωπικοτήτων. Επίσης με τον ίδιο νόμο το υπουργείο Παιδείας προωθεί κοινά πτυχία από τα προγράμματα διαφορετικών τμημάτων στα ΑΕΙ.

Από τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι ότι δεν θα περιορίζεται πλέον το πανεπιστημιακό τμήμα σε ένα πρόγραμμα σπουδών, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά, όπως ακριβώς γίνεται και στα μεταπτυχιακά, θα μπορούν να δημιουργούνται τμήματα με πρόγραμμα σπουδών που θα περιέχουν μαθήματα και από άλλα τμήματα είτε του ιδίου πανεπιστημίου είτε και από άλλα ιδρύματα. Επίσης, το υπουργείο εξετάζει και τα διπλά πτυχία (dual degrees).

Δηλαδή αναζητείται μοντέλο με βάση το οποίο οι φοιτητές μετά το τέλος των σπουδών τους θα μπορούν να έχουν πτυχίο από δύο διαφορετικές ειδικότητες «στο πλαίσιο της διεπιστημονικότητας που υπάρχει».