Γράφει ο Παναγιώτης Κατσούλης*

Το τριήμερο 30 Μαρτίου – 2 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε το Έβδομο Επιστημονικό Συμπόσιο Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Αρχιτεκτονικής και Τέχνης, που συνδιοργάνωσαν το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών.

Μεταξύ των εβδομήντα περίπου ανακοινώσεων πανεπιστημιακών, ΓΑΚ και Εφορίες Μνημείων, ο φίλος Γιάννης Καρυδάς, Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου και Ερευνητής Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης ΙΠΑ, ο οποίος παρουσίασε πλευρές της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και τέχνης του 20^ου αιώνα στην Ι.Π. Μεσολογγίου και συγκεκριμένα τον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα (1900- 1910).

Σύμφωνα με τον ερευνητή «Η ανέγερση του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνα ξεκίνησε το 1900, όπως μαρτυρεί συμβολαιογραφική πράξη που διασώζεται στα ΓΑΚ Αιτωλοακαρνανίας και η κατασκευή του ανατέθηκε από το Δήμαρχο Σωκράτη Στάικο στους Γεώργιο Ιγγλέζο και Σπυρίδωνα Χαντζηγεωργίου με προϋπολογισμό το υπέρογκο ποσό για την εποχή, των 102.000 δραχμών. Ο Ιερός Ναός εγκαινιάσθηκε το 1910 και από τότε αποτελεί το μητροπολιτικό ναό της πόλης και το κέντρο όλων των λατρευτικών και εορταστικών εκδηλώσεων, ιδιαίτερα όσων σχετίζονται με την ηρωική Έξοδο και τη μαρτυρική θυσία του 1826.

Από αρχιτεκτονικής πλευράς ο Άγιος Σπυρίδωνας αποτελεί μια σύνθεση τρίκλιτης Βασιλικής με πεσσοστοιχία που συναντάται μ’ ένα εγκάρσιο κλίτος (σταυροειδής Βασιλική), με τρούλο, χαρακτηριστική έκφραση του Ελληνοβυζαντινού ρυθμού. Στην κάτοψη εντύπωση προκαλούν οι ογκώδεις πεσσοί για τη στήριξη του τρούλου και στις όψεις η εξαιρετική ποικιλία στο περίγραμμα του ναού, που βρίσκει ανταπόκριση στην ογκοπλασία του, σε μια προσπάθεια μεγαλύτερης πλαστικότητας.Η νεοκλασική δυτική όψη φέρει μεγαλοπρεπή τρίλοβο εξωνάρθηκα με διπλούς κίονες και δεν άπτεται των καμπαναριών, που εξέχουν από τους πλάγιους τοίχους. Στη νότια και βόρια όψη τα εμφανώς προεξέχοντα τμήματα του εγκάρσιου κλίτους καταλήγουν σε τρίλοβα ανοίγματα και αετώματα. Εντύπωση προκαλούν και οι συνθέσεις των ανοιγμάτων με την εναλλαγή μονόλοβων και δίλοβων παραθύρων σε ισόγειο και όροφο.

Εξαιρετικό είναι το τέμπλο του ναού, που αρθρώνεται σε τρις ζώνες καθ΄ ύψος με νεοκλασική διακόσμηση, με μικρούς κίονες και φυτικά μοτίβα στα θωράκια της βάσης, τις δεσποτικές εικόνες με τα αργυρά πουκάμισα, τους Αρχαγγέλους, στη δεύτερη ζώνη, τις εικόνες των Αποστόλων, το Μυστικό Δείπνο, την τριγωνική επίστεψη και το σταυρό στην τρίτη ζώνη.

Όμως, η λαμπρή εκκλησιαστική τέχνη και αρχιτεκτονική Ελληνοβυζαντινού ρυθμού στα τέλη του 19^ου και των αρχών του 20^ου αιώνα στην Ι.Π. Μεσολογγίου, μια περίοδο που σηματοδοτεί την ουσιαστική εμπορική, πολιτιστική και πολιτική ανάπτυξη της πόλης, σε αντίθεση με το σήμερα, δεν έχει ερευνηθεί και αναδειχθεί στις πολύπλευρες διαστάσεις της μέχρι σήμερα».

Το 2014 ολοκληρώσαμε την ανάπλαση του ιστορικού κέντρου, προϋπολογισμού 1.200.084€, το οποίο περιελάμβανε ολάκερο τον ιστορικό χώρο Μνημείο Ι. Μάγερ – Άγιο Σπυρίδωνα – Μουσεία Κ. Παλαμά και Τρικούπη – Βυρώνειο.

Με τη συνεργασία Δήμου και εκκλησιαστικών αρχών, μπορεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνα να αποτελέσει ένα μελλοντικό σημαντικό πόλο έλξης και δημιουργικού ανασχεδιασμού της πόλης του Μεσολογγίου.

*Επικεφαλής ΑΝ.ΤΑ.ΜΑ.
Υποψήφιος Δήμαρχος Μεσολογγίου