Στα όρια την αντοχής τους βρίσκονται, αν τα έχουν ξεπεράσει, οι δανειολήπτες μετά τη νέα, 5η σερί αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ και την… προαναγγελία τουλάχιστον μιας ακόμα, ισόποσης (0,5%) τον Μάρτιο και …βλέπουμε μαζί με τις τιμές βασικών ειδών διαβίωσης να παραμένουν… στο ύψος τους.

Σύμφωνα με την «Ημερησία», οι δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου έχουν δει από τον Ιούλιο του 2022 όταν ξεκίνησε το ράλι των αυξήσεων και το euribor 3 μηνών πέρασε σε θετικό πρόσημο να “εκτινάσσονται” οι δόσεις των δανείων τους. Αν δε έχουν και ένα ακόμα δάνειο (πχ καταναλωτικό, επιχειρηματικό) η απόγνωση είναι ακόμα μεγαλύτερη. 

Εκτοξεύτηκαν οι δόσεις

Ενδεικτικά, ένα στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου 100.000 ευρώ διάρκειας 20 ετών, όταν το euribor 3μήνου ήταν μηδενικό και το επιτόκιο 3% η μηναία δόση ήταν 560,62 ευρώ. Πλέον, με το euribor 3m στο 3% και το επιτόκιο στο 6% η δόση του δανείου θα ξεπεράσει τα  700 ευρώ (περίπου 720 ευρώ).  Σημειώνεται ότι την 1 Ιουνίου 2023 το euribor 3m ήταν αρνητικό, στο -0.176 % και γύρισε σε θετικό λίγες μέρες αργότερα για πρώτη φορά μετά τον Μάιο του 2015.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ για τον μήνα Δεκέμβριο το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου στην Ελλάδα  αυξήθηκε κατά 52 μονάδες βάσης (0,52% ) και διαμορφώθηκε στο 3,61% (συν spread)  από 3,09% τον περασμένο  Ιούνιο  ενώ αντίστοιχα στην Γερμανία η αύξηση ήταν 97 μονάδες βάσης και από 2,57% (συν spread) τον Ιούνιο έφτασε στο 3,51%. Σε επίπεδο ΕΕ, όπου η Ελλάδα είναι η 5^η ακριβότερη και η Λιθουανία «πρωταθλήτρια» με 4,34% (από 2,17% )  επιτόκιο των στεγαστικών δανείων μεταξύ Ιουνίου – Δεκεμβρίου 2022 αυξήθηκε κατά 96 μ.β και από 1,92% έφτασε το 2,88%. 

Στην κοινή ανακοίνωση τους την περασμένη Τρίτη με αφορμή το άνοιγμα της πλατφόρμας για την επιδότησης κατά 50% της αύξησης στις δόσεις των στεγαστικών δανείων που θα αποτελέσει ανάχωμα για χιλιάδες δανειολήπτες υπογράμμιζαν ότι : «το κόστος δανεισμού στην Ελλάδα αυξάνεται με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με την Ευρωζώνη, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, κι αυτό παρά το συγκριτικά υψηλότερο κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών και του ελληνικού Δημοσίου. Είναι χαρακτηριστικό πως από τον Οκτώβριο έως τον Νοέμβριο του 2022, σε αντίθεση με τις τάσεις στην Ευρωζώνη, στην Ελλάδα καταγράφηκε καθαρή μείωση στο κόστος των νέων δανείων για τα νοικοκυριά». 

Και ενώ η άνοδος του euribor  περνάει στο σύνολο της στους ιδιώτες σε ότι αφορά τα επιτόκια χορηγήσεων, τα επιτόκια καταθέσεων αυξάνονται με το σταγονόμετρο, με τις μη συστημικές τράπεζες να είναι πιο γενναιόδωρες στην προσπάθεια τους να προσελκύσουν καταθέσεις.  Οι συστημικές για οι καταθέσεις 2 -3 μηνών  και για ποσά άνω των 100.000 ευρώ δίνουν αποδόσεις 0,30% – 0,40% και υπό προϋποθέσεις κινούνται πέριξ του 1% στο έτος. 

Ετσι, στις ελληνικές τράπεζες το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε το Δεκέμβριο στο 4,96%

Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός, τον οποίο θέλει να τιθασεύσει η ΕΚΤ, κατατρώει τα εισοδήματα και η ακρίβεια σε συνδυασμό με τα υψηλά επιτόκια δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. 

Όπως έχει επισημάνει ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή οι υψηλότερες τιμές ενέργειας και τροφίμων ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους των δανειοληπτών σε υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια, κυρίως κυμαινόμενου επιτοκίου που θα δουν αύξηση των δόσεων τους. Ειδικά για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες σε σχέση με το επίπεδο εισοδήματός τους, το αυξανόμενο κόστος ζωής θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξανόμενες δυσκολίες αποπληρωμής. 

Σε πρόσφατη συνέντευξη του στην “Καθημερινή”, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας  ανέφερε ότι είναι εξαιρετικά πιθανή βραχυπρόθεσμα η δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων, χωρίς όμως αυτά να μπορούν να ποσοτικοποιηθούν με ακρίβεια αυτή τη στιγμή. 

«Πάντως, σε ένα βασικό σενάριο, θεωρούμε την όποια επίπτωση διαχειρίσιμη, υπό την προϋπόθεση ότι οι τράπεζες θα επεξεργαστούν και θα εφαρμόσουν βιώσιμες λύσεις θα προσφέρουν διέξοδο σε ευάλωτους δανειολήπτες» υπογράμμισε ο Γιάννης Στουρνάρας. 

Και σε ότι αφορά την κριτική που δέχονται οι τράπεζες για τα χαμηλά επιτόκια στις καταθέσεις σημείωσε ότι ε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ελληνικές δεν μείωσαν τα προηγούμενα έτη τα επιτόκια καταθέσεων σε αρνητικά επίπεδα. «Παραμένουν όμως, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι τράπεζες με τα υψηλότερα επιτοκιακά περιθώρια στην Ευρωζώνη, επί των νέων δανείων και καταθέσεων. Ως εκ τούτου, εκτιμούμε ότι θα υπάρξει κάποια αναπροσαρμογή των επιτοκίων καταθέσεων το προσεχές χρονικό διάστημα, αναλόγως φυσικά των συνθηκών αγοράς.» είπε ο διοικητής της ΤτΕ.