Εφορεία Αρχαιοτήτων: Το φθινόπωρο ξεκινούν εργασίες στα τρία Αρχαία Θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδος εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ένταξη της αποκατάστασης και ανάδειξης των Αρχαίων Θεάτρων Πλευρώνας, Οινιαδών και Στράτου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020».

Μ​άλιστα όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, Αρχαιολόγος Δρ. Ολυμπία Βικάτου, οι εργασίες στα τρία Αρχαία Θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο.

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

Με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος ανακοινώνει την ένταξη των έργων «ΣΤΕΡΕΩΣΗ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΛΕΥΡΩΝΑΣ», προϋπολογισμού 900.000,00 ευρώ, «ΣΤΕΡΕΩΣΗ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΙΝΙΑΔΩΝ», προϋπολογισμού 700.000,00 ευρώ, και «ΣΤΕΡΕΩΣΗ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ», προϋπολογισμού 1.600.000,00 ευρώ στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 2014-2020» και στον Άξονα Προτεραιότητας: 2 «Προστασία του Περιβάλλοντος – Μετάβαση σε μία οικονομία φιλική στο περιβάλλον» που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).

Η ένταξη των έργων αυτών αποτελεί το επιστέγασμα μιας μεγάλης πολυετούς προσπάθειας των τελευταίων δέκα χρόνων της Προϊσταμένης και όλου του επιστημονικού προσωπικού της Εφορείας που είχε ξεκινήσει από τους προκατόχους, ώστε να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν οι μελέτες αποκατάστασης των θεάτρων, οι οποίες υλοποιήθηκαν χάρη στη χρηματοδότηση της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος και του Δήμου Αγρινίου. Συγκεκριμένα, η σύνταξη των εγκεκριμένων από το ΚΑΣ μελετών αποκατάστασης και ανάδειξης των αρχαίων θεάτρων Οινιαδών και Πλευρώνας έγινε μέσω προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας (αρχικά) και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (στη συνέχεια) και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και η μελέτη αποκατάστασης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου Στράτου μέσω προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και Δήμου Αγρινίου, με χρηματοδότηση του Δήμου. Επιστημονικός υπεύθυνος και των τριών μελετών ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, κ. Γεώργιος Καραδέδος, με την επιστημονική του ομάδα.  

Τα τρία έργα αποκατάστασης και ανάδειξης των τριών αρχαίων θεάτρων πρόκειται να υλοποιηθούν απολογιστικά και δι΄ αυτεπιστασίας από την Εφορεία μας και η έναρξη των εργασιών προγραμματίζεται για το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους, καθώς είναι απαραίτητο να προηγηθούν διοικητικές διαδικασίες για την απαραίτητη πρόσληψη έκτακτου προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων.

Πρόκειται για τρία εμβληματικά μνημεία της Αιτωλοακαρνανίας, στα οποία προγραμματίζονται να υλοποιηθούν στοχευμένες παρεμβάσεις με σκοπό αφενός την προστασία των ίδιων των μνημείων, αφετέρου την αποκατάσταση της μορφής τους σε βαθμό που να καταστούν περισσότερο αναγνώσιμα και βεβαίως επισκέψιμα από το κοινό. Οι εργασίες αυτές  αποκατάστασης και ανάδειξης των τριών θεάτρων έχουν σχεδιαστεί, ώστε αυτά να αποτελέσουν σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών, στοιχείο που θα δώσει νέα ώθηση στο τουριστικό αναπτυξιακό μέλλον της περιοχής που χαρακτηρίζεται από πληθώρα μνημείων όλων των εποχών. Επιπλέον, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξης των τριών αυτών μνημείων, τα οποία αποτελούν δείγμα του υψηλού πνευματικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής, τόσο των Αιτωλών όσο και των Ακαρνάνων, θα εμπλουτιστεί το δίκτυο των επισκέψιμων και αναδεδειγμένων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων της Αιτωλοακαρνανίας. 

Το αρχαίο θέατρο της Πλευρώνας, από τα μικρότερα θέατρα στον ελλαδικό χώρο, αποτελεί ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα και ενδιαφέροντα θέατρα της Αιτωλίας που προσφέρει μοναδική θέα προς τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Αρχικά κατασκευάστηκε ως βουλευτήριο, διέθετε διώροφο προσκήνιο, το κοίλο είναι διαμορφωμένο στο φυσικό βραχώδες πρανές και σήμερα είναι ορατές 16 σειρές εδωλίων.

Το αρχαίο θέατρο των Οινιαδών ανήκει στην κατηγορία των αστικών θεάτρων, αφού έχει ανεγερθεί εντός της οχύρωσης και κοντά στην αγορά της αρχαίας πόλης και η χωρητικότητά του υπολογίζεται σε 4.500 θεατές. Το κοίλο είναι σχεδόν εξολοκλήρου λαξευμένο στο φυσικό βραχώδες πρανές, εκτός από μικρό τμήμα του διαμορφωμένο με κτιστά εδώλια που φέρουν απελευθερωτικές επιγραφές. Το σκηνικό οικοδόμημα με τις βοηθητικές κατασκευές του (προσκήνιο, παρασκήνια), διατηρείται στο επίπεδο της θεμελίωσης.

Το αρχαίο θέατρο της Στράτου, το εμβληματικό μνημείο της πρώτης πρωτεύουσας του Κοινού των Ακαρνάνων, είναι το μεγαλύτερο από τα πέντε έως σήμερα αποκαλυφθέντα θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας, του οποίου διατηρούνται σε καλή κατάσταση ορισμένες σειρές εδωλίων, οι προεδρίες και η ορχήστρα με τον αποχετευτικό αγωγό. Έχει κατασκευαστεί από ψαμμίτη λίθο και από λευκό ασβεστόλιθο Λεπενούς και το σκηνικό του οικοδόμημα, στο οποίο διαπιστώνονται τρεις κατασκευαστικές φάσεις (4^ος – 3^ος – 2^ος αι. π.Χ.), ήταν επίσης διώροφο.  

Με τις προγραμματιζόμενες εργασίες στερέωσης, συντήρησης, προστασίας και ανάδειξης των θεάτρων αντιμετωπίζονται αφενός προβλήματα φθοράς του δομικού τους υλικού, αφετέρου επιδιώκεται η αποκατάσταση, σε επιτρεπτά όρια με βάση τις εγκεκριμένες από το ΚΑΣ μελέτες, της μορφής τους για λόγους αισθητικούς, διδακτικούς και πρακτικούς, χωρίς να αλλοιώνεται ωστόσο η αυθεντικότητά τους. Προβλέπονται εργασίες στερέωσης, συγκόλλησης και συμπλήρωσης σε επιλεγμένα σημεία των θεάτρων (εδώλια και κλίμακες κοίλου, αναλημματικοί τοίχοι κοίλου και παρόδων, ορχήστρα, σκηνικό οικοδόμημα κ.α.), συντήρηση των κατακερματισμένων ή ρηγματωμένων λίθων και των αρχιτεκτονικών μελών με σφραγίσεις και ενέματα και επιστρώσεις επιφανειών. Επίσης, έχει προβλεφθεί η εκπόνηση συμπληρωματικών μελετών (έρευνας-αποτύπωσης και ταύτισης διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών, εφαρμογής κονιαμάτων και ενεμάτων, αποστράγγισης των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου, Η/Μ και πυρασφάλειας). Τέλος, στο  πλαίσιο των έργων θα πραγματοποιηθούν ημερίδες παρουσίασης και προβολής τους για το ευρύ κοινό, θα τοποθετηθούν δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες (και σε γραφή Braille), θα εκδοθούν δίγλωσσα ενημερωτικά φυλλάδια (ελληνικά-αγγλικά και σε γραφή Braille), θα κατασκευαστεί μακέτα του θεάτρου της Πλευρώνας με δυνατότητα ψηλάφησης από άτομα με περιορισμένη όραση, θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα (θέατρο Οινιαδών) και πλησίον του θεάτρου της Στράτου θα επισκευαστεί η οικία Γιάγκα, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως  πληροφοριακό κέντρο.

Επίσης, στην παρούσα φάση προγραμματίζεται από την Εφορεία μας σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων του ΥΠΠΟΑ η προετοιμασία του φακέλου προς ένταξη στο ΕΣΠΑ για τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών που αφορούν  στη μετατροπή του κτηρίου των πρώην Καπναποθηκών Παπαπέτρου στο Αγρίνιο σε Διαχρονικό Μουσείο Πόλεως.

Με αφορμή την ένταξη των τριών αυτών σημαντικών μνημείων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 2014-2020» η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδος θα ήθελε να απευθύνει θερμές ευχαριστίες στην Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού, Δρ. Λίνα Μενδώνη για τη μεγάλη στήριξη στο έργο της Εφορείας μας, στον Γεν. Γραμματέα Πολιτισμού κ. Γεώργιο Διδασκάλου για τη συνεργασία, στον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας κ. Νεκτάριο Φαρμάκη και στην Προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής της ΠΔΕ κ. Άλκηστη Σταθοπούλου για την άμεση ένταξη των έργων λίγες μόλις ημέρες μετά την υποβολή των φακέλων από την Εφορεία μας, όπως επίσης και στα στελέχη τόσο της Διαχειριστικής Αρχής της ΠΔΕ, όσο και της Επιτελικής Δομής του ΥΠΠΟΑ και ιδιαίτερα στον Προϊστάμενο κ. Ιωάννη Μυλωνά για όλη τη συνεργασία.

Άφησα τελευταίους τους συναδέλφους (κ. Λ. Μακραδήμα  για θέατρο Στράτου, κ.κ. Β. Τσαντήλα και Κ. Σκόνδρα για θέατρο Οινιαδών και κ. Γ. Σταμάτη για θέατρο Πλευρώνας, τη συντηρήτρια Α. Τηλιγάδα και την πολιτικό μηχανικό Έ. Κατσούλη), με τους οποίους σε σύντομο χρονικό διάστημα προετοιμάσαμε τους προς υποβολή φακέλους των τριών έργων με την προβλεπόμενη από την πρόσκληση της ΠΔΕ πληρότητα. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να απευθύνω τις ευχαριστίες μου και σε όλο το μόνιμο, αορίστου και επί συμβάσει προσωπικό της Υπηρεσίας  μας, όλων των ειδικοτήτων,  καθώς παρά την υποστελέχωσή της η Εφορεία έχει να επιδείξει πλούσιο ανασκαφικό, ερευνητικό, εκπαιδευτικό, αλλά και συγγραφικό έργο, που οφείλεται στην καλή και αγαστή συνεργασία όλων των συναδέλφων.

Η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδος
Δρ Ολυμπία Βικάτου Αρχαιολόγος