Για «σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος» το ΣτΕ αποφάσισε ότι το «ψαλίδι» στα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων δικαιολογείται. Αναδρομικά και δώρα μόνο για όσους συνταξιούχους προσέφυγαν μέχρι τον Ιούλιο του 2020. Το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των συνταξιούχων που ζητούσαν να ακυρωθεί κυβερνητική απόφαση του 2020 και να εισπράξουν και τα αναδρομικά από δώρα και επικουρικές συντάξεις.
Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα δικαιούνται αναδρομικά τις περικοπές των κύριων συντάξεων τους για το 11μηνο από 11.6.2015 έως 11.5.2016 ανεξάρτητα εάν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια ή όχι (πρόκειται για 350.000 συνταξιούχους χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό το ποσοστό όσων οι υποθέσεις έχουν τελεσιδικήσει), σύμφωνα με πέντε αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ δικαιούνται τις περικοπές των επικουρικών συντάξεως και των τριών δώρων (Χριστουγέννων-Πάσχα-θερινής άδειας) μόνο οι συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι 31.7.2020.
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Μαίρη Σαρπ και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας ‘Αννα Καλογεροπούλου) με τις υπ΄ αριθμ. 1403-1407/2022 αποφάσεις της, έκρινε ότι είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) η επιστροφή ποσών για περικοπές 11 μηνών (11.6.2015 -11.5.2016) σε κύριες συντάξεις (όχι σε επικουρικές συντάξεις και τα 3 δώρα-επιδόματα) και η απόσβεση των λοιπών αξιώσεων των συνταξιούχων για όσους δεν άσκησαν αγωγή έως 31.7.2020.
Ειδικότερα, σε ανακοίνωση του ΣτΕ αναφέρεται ότι «απορρίφθηκαν αιτήσεις ακυρώσεως σωματείων και συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα κατά της κοινής υπουργική απόφασης Φ.11321/35005/1528/13.10.2020 «επιστροφή ποσών μειώσεων συντάξεων ιδιωτικού τομέα» κατά το σκέλος:
α) προβλέπεται η επιστροφή σε όλους τους συνταξιούχους (ανεξαρτήτως αν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα ή όχι) ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις μόνον των κύριων συντάξεων (μειώσεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις του ΣτΕ) για χρονικό διάστημα 11 μηνών, από 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, ενώ δεν προβλέπεται η επιστροφή ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των επιδομάτων αδείας και εορτών, και
β) προβλέπεται η καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές κύριων συντάξεων αποσβέννυνται, σύμφωνα με το άρθρο 114 παρ. 4 του ν. 4714/2020, όπως ισχύει, οι επιπλέον αξιώσεις των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις, δυνάμει του ν. 4051/2012 και του ν. 4093/2012, κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών, κατά το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως την δημοσίευση του ν. 4387/2016, εφόσον, ως προς τις αξιώσεις αυτές, δεν υπήρχε εκκρεμής δίκη κατά τη δημοσίευση του εν λόγω ν. 4714/2020 (31.7.2020)».
Ακόμα, αναφέρεται στην ανακοίνωση ότι «οι διατάξεις του άρθρου 114 του ν. 4714/2020, με τις οποίες προβλέπεται η χορήγηση ποσών που αντιστοιχούν μόνον σε περικοπές κύριων συντάξεων για όλους τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και απόσβεση των αξιώσεων για επιπλέον ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές επικουρικών συντάξεων και καταργήσεις επιδομάτων εορτών και αδείας μόνον όμως για όσους δεν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι τη δημοσίευση τω ως άνω νόμου ( 31.7.2020), αφορώσες ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα αναγόμενο στο παρελθόν, δεν θεσπίζουν πάγιες περικοπές των συνταξιοδοτικών παροχών και, για το λόγο αυτό, δεν θίγουν τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση ούτε θέτουν σε διακινδύνευση το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβιώσεως των συνταξιούχων, αλλά θεσπίζουν έκτακτο μέτρο δημοσιονομικού χαρακτήρα, το οποίο, ως εκ της φύσεώς του, δεν απαιτείται να συνοδεύεται από ειδική επιστημονική μελέτη».
Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι «η ρύθμιση του άρθρου 114 του ν. 4714/2020, με την οποία προβλέφθηκε η καταβολή στους συνταξιούχους των ποσών που αντιστοιχούν μόνο σε περικοπές κύριων συντάξεων (και όχι σε περικοπές επικουρικών συντάξεων ή καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας) δεν αντίκειται στην υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις δικαστικές αποφάσεις, δεν συνιστά παράβαση του δεδικασμένου και δεν αντίκειται σε άλλες διατάξεις υπέρτερης τυπικής ισχύος τις οποίες επικαλούνται οι αιτούντες».
Τέλος, στις δικαστικές αποφάσεις αναφέρεται: «Τηρείται, εν προκειμένω, η δίκαιη ισορροπία μεταξύ της προσβολής της περιουσίας των ανωτέρω συνταξιούχων (διά του περιορισμού των προβλεπομένων να χορηγηθούν σε αυτούς αναδρομικών ποσών) και του δημοσίου συμφέροντος και, ως εκ τούτου, οι διατάξεις του άρθρου 114 του ν. 4714/2020 δεν αντίκεινται στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., ούτε στην κατοχυρωμένη από το άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Περαιτέρω, με τα ανωτέρω δεδομένα δεν συντρέχει περίπτωση παραβιάσεως ούτε του άρθρου 17 του Συντάγματος».
Τι λέει ο δικηγόρος των συνταξιούχων
Ο δικηγόρος των συνταξιούχων Λουκάς Αποστολίδης υπογράμμισε στο Dnews “μεγάλη η αναμονή, φτωχά τα αποτελέσματα. Έτεκεν όρος και έτεκεν μην.
Η περίληψη των αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ, για την επιστροφή αναδρομικών σε επικούρηση και δώρα, δικαιολογεί πλήρως τις ρυθμίσεις του ν. 4714/2020: Δηλαδή την απόσβεση των αξιώσεων όσων δεν έχουν ασκήσει αγωγές. Και δικαιολογείται η Διοίκηση ότι νομίμως δεν σέβεται και δεν εφαρμόζει στο σύνολο των αποφάσεων αλλά αρκείται στην επιλεκτική εφαρμογή”. Ειδικότερα σύμφωνα με τον Αποστολίδη:
Όσοι είχαν εκκρεμείς δίκες κατά τη δημοσίευση του νόμου (31/07/2020) συνεχίζουν τον δικαστικό αγώνα στα δικαστήρια ουσίας για να λάβουν εντόκως αναδρομικά 11μήνου σε επικούρηση και δώρα.
Όσοι δεν είχαν ασκήσει αγωγές πριν τις 31/07/2020, οι αξιώσεις τους για επιστροφή επικούρησης και δώρων αποσβέννυνται δια νόμου.
Οι αιτιάσεις μας για σεβασμό στο δεδικασμένο και την εφαρμογή των αποφάσεων των πολιτικών δικών από την εκτελεστική εξουσία εις ολόκληρον, απορρίφθηκαν με εσφαλμένες και αμφισβητούμενες αιτιολογίες.
Οι αιτιάσεις μας περί αντισυνταγματικότητας των ρυθμίσεων περί αποσβέσεως των αξιώσεων των συνταξιούχων δια νόμου απορρίφθηκαν αναιτιολόγητα και κατά παράβαση της ΕΣΔΑ.
Συμπέρασμα:
Οι 350 χιλιάδες περίπου συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα που είχαν ασκήσει αγωγές θα συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα παρά τις αποφάσεις του ΣτΕ επί των πιλοτικών αγωγών των ετών 2015, 2019, 2020. Δικαστικός αγώνας ακόμη πολλών χρόνων, χωρίς καμία πρόνοια Δικαιοσύνης και Διοίκησης.
Οι 1.300.000 συνταξιούχοι που δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι την 31.07.2020, σύμφωνα με τις αποφάσεις 1403-7/22, έχουν αποσβεσθεί δια νόμου οι αξιώσεις τους για λόγους έκτακτους ανάγκης.
Η επιλεκτική εφαρμογή των αποφάσεων από την εκτελεστική εξουσία δυστυχώς εσφαλμένα δικαιολογείται από τις εκδοθείσες αποφάσεις, ότι δήθεν δεν ισχύει το διαδικαστικό δεδικασμένο των πολιτικών δικών 2015, 2019, 2020!!! Ο τύπος τρώει την ουσία. Ο περιορισμός των χορηγούμενων αναδρομικών, σε όλους τους συνταξιούχους που έλαβαν αναδρομικά 11μήνου μόνο για σύνταξη, δικαιολογείται από τις ως άνω αποφάσεις στα πλαίσια του δικαίου της ανάγκης και των «έκτακτων μέτρων» δημοσιονομικού χαρακτήρα. Υπήρξαν και οι μειοψηφίες δικαστών που καυτηρίασαν τις ρυθμίσεις αυτές. Φαίνεται το πνεύμα των πιλοτικών αγωγών να εξανεμίζεται και ο τύπος να υπερισχύει της ουσίας. Η ταλαιπωρία όσων έχουν ασκήσει αγωγές θα συνεχισθεί για χρόνια και η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων θα αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Ευτυχώς που δεν προχώρησαν και στην δικαιολόγηση της κατάργησης των εκκρεμών δικών και αρκέσθηκαν στην παραγραφή αξιώσεων 1.300.000 και πλέον δικαιούχων».
