Γράφει ο Κώστας Γαλάνης *
Το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού ξεκίνησε ως ιδέα από το μακρινό 1981, από τον Σύλλογο Εμπεσιωτών στην Αθήνα «Ο Άγιος Θωμάς».
Πρόκειται για ένα μουσείο που δημιουργήθηκε από Εμπεσιώτες για την διάσωση, τη διατήρηση και την εξασφάλιση των παραδόσεών τους.
Έτσι ξεκίνησαν όλα
Αρχικά, χώρος για την στέγαση των συλλογών του μουσείου βρέθηκε το 1991, όταν οι αδερφοί Τσαμάκη παραχώρησαν την οικία τους γι’ αυτό τον σκοπό
Έναν χρόνο αργότερα, ξεκίνησαν οι πρώτες δωρεές αντικειμένων σημαντικής λαογραφικής αξίας από Εμπεσιώτες, αλλά και από κατοίκους των γύρω περιοχών.
Παράλληλα ξεκίνησαν διεργασίες για να βρεθεί μόνιμη στέγη για το μουσείο και τελικά προκρίθηκε ως καταλληλότερος ο χώρος του παλαιού σχολείου του Εμπεσού.
Τελικά, το καλοκαίρι του 2000, το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού άνοιξε τις πύλες του επισήμως στο ανακαινισμένο παλαιό σχολείο, χάρη στη σημαντική συμβολή και την εθελοντική εργασία κατοίκων του χωριού.
Το νέο κτίριο «στολίδι» που θα έδινε άλλη πνοή στο εγχείρημα
Το 2005 με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του τότε Καποδιστριακού Δήμου Ινάχου αποφασίστηκε η δημιουργία Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου για το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού και προχώρησε η διαδικασία για τη δημιουργία ενός νέου κτιρίου που θα αποτελούσε «στολίδι» για την περιοχή και θα έδινε άλλη πνοή στο εγχείρημα.
Η κατασκευή του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 2010, όμως εκκρεμούσαν κάποιες παρεμβάσεις στους εσωτερικούς του χώρους, ώστε να φιλοξενήσει τις συλλογές του μουσείου και να ανοίξει επιτέλους τις πύλες του στους επισκέπτες της περιοχής.
Με την αλλαγή από Καποδιστριακούς σε Καλλικρατικούς δήμους και με αφορμή το γεγονός ότι οι παρεμβάσεις αυτές ουδέποτε έγιναν, με αποτέλεσμα το νέο κτίριο να παραμένει ως ένα «άδειο κουτί», φορείς του Εμπεσού απευθύνθηκαν αρκετές φορές στον Δήμο Αμφιλοχίας, ζητώντας να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, ώστε να λειτουργήσει επιτέλους το μουσείο.
Οι μελέτες που εκκρεμούν μέχρι σήμερα
Από τον Δήμο Αμφιλοχίας έγινε προσπάθεια να εντάξει παρεμβάσεις που έπρεπε να γίνουν, για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής», όμως ενημερώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι θα έπρεπε πρώτα να υπάρξει αναθεώρηση και έγκριση μουσειολογικής μελέτης που θα συμπεριελάμβανε μελέτες για τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του μουσείου, τον φωτισμό, την πυρασφάλεια, όπως και για τους χώρους πρασίνου κλπ, με αποτέλεσμα το κόστος και ο χρόνος που απαιτούνταν να είναι δυσανάλογα για την ένταξη στο πρόγραμμα.
Το «στολίδι» που ρημάζει 13χρόνια
Τελικά, μέχρι και σήμερα, 13 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της δημιουργίας του νέου κτιρίου, αυτό παραμένει ένα «άδειο κουτί».
Οι συλλογές του Λαογραφικού Μουσείου Εμπεσού συνεχίσουν να φυλάσσονται στο παλαιό σχολείο και να φθείρονται από τον χρόνο, όπως φθείρεται και το, όχι και τόσο νέο πλέον, κτίριο, το οποίο αφέθηκε στην τύχη του.
Οι εικόνες από τους εξωτερικούς χώρους του κτιρίου προκαλούν αγανάκτηση…
Ένας χώρος που θα έπρεπε να αποτελεί σημείο αναφοράς για τον ορεινό βάλτο. Ένας χώρος πολιτισμού που θα έπρεπε να αποτελεί στολίδι, χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία των Εμπεσιωτών, τείνει να μετατραπεί σε «ζούγκλα», ενώ καμία αρμόδια Αρχή δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της για την ολοκλήρωση του έργου και την λειτουργία του μουσείου.
Οι εκλεγμένοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους
Ουκ ολίγοι Βαλτινοί είναι μέλη της Δημοτικής Αρχής και γνωρίζουν καλά τα προβλήματα της περιοχής. Οφείλουν λοιπόν σε όλους αυτούς τους Εμπεσιώτες και γενικότερα στον τόπο τους, να δημιουργήσουν τα σημεία αναφοράς που αυτός αξίζει για να προβάλει την πολιτιστική του κληρονομιά.
Ένας τέτοιος χώρος είναι το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού. Ένα όραμα δεκαετιών που έφτασε «μια ανάσα» από την υλοποίηση, όμως στο τέλος εγκαταλείφθηκε και οι εικόνες από το σημείο δεν τιμούν κανέναν.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ λοιπόν… Ας αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους, έστω και τώρα, ώστε να μη χαθεί και αυτή η ευκαιρία. Πρέπει να βρεθεί το κατάλληλο εργαλείο για χρηματοδότηση του έργου.
Για να γίνει όμως αυτό πρέπει ο Δήμος Αμφιλοχίας να ευαισθητοποιηθεί και οι έχοντες θέσεις ευθύνης σε αυτόν να «τρέξουν». Διαφορετικά, σε άλλα 13 χρόνια από τώρα, μπορεί να είναι πολύ αργά…
*Επιχειρηματίας, Εκπαιδευτικός, Δημοσιογράφος,
Διευθυντής του karvasaras.gr
Εικόνες εγκατάλειψης στο νέο κτίριο του Λαογραφικού Μουσείου Εμπεσού:
